بررسی تأثیر نانو اکسید سیلیسیم پوشیده شده با اسید هیومیک و اسید سالیسیلیک بر برخی پارامترهای مورفولوژی و ترکیب یونی گیاه دارویی سیاهدانه (Nigella sativa L.) در شرایط تنش شوری

این پژوهش به‌منظور بررسی چگونگی پوشش نانو اکسید سیلیسیم با اسید هیومیک و اسید سالیسیلیک و تأثیر آن در افزایش تحمل به شوری گیاه سیاهدانه (Nigella sativa L.) در شرایط آزمایشگاهی و گلخانه‌ای در سال زراعی 96-1395 انجام شد. شرایط آزمایشگاهی با پوشش نانو اکسید سیلیسیم در غلظت‌های مختلف اسید هیومیک (40 تا 1600 میلی‌گرم در لیتر) با حضور اسید سالیسیلیک و در زمان‌های مختلف (0.5 تا 120 ساعت) به‌ترتیب برای حداکثر پوشش و انرژی جذب و شرایط گلخانه‌ای در قالب طرح اسپیلیت پلات بر پایه بلوک‌های کامل تصادفی در 4 تکرار برای آزمون اثربخشی نانو اکسید سیلیسیم پوشش‌دار اجرا گردید. تیمار شوری در 3 سطح شامل 2، 3.5 و 5 دسی‌زیمنس بر متر با آب آبیاری و تیمار نانو اکسید سیلیسیم پوشش‌دار در 4 سطح شامل 0.25، 0.5 و 0.75 گرم در لیتر در دو مرحله چند برگی (15 روز پس از کاشت نشاء) و گلدهی (50 روز پس از کاشت نشاء) در آب آبیاری اعمال شدند. بررسی نتایج آزمایشگاهی نشان داد که با افزایش غلظت و زمان تماس اسید هیومیک، میزان جذب کربن از 7.6 به 11.9 میلی‌گرم بر گرم افزایش یافت ولی اندازه نانو ذرات در حدود 20 تا 30 نانومتر بود. ارزیابی نتایج گلخانه‌ای نشان داد که وزن خشک اندام هوایی، ریشه، ارتفاع بوته، تعداد شاخه فرعی اولیه، رطوبت نسبی برگ و پتاسیم برگ با افزایش شوری کاهش و با کاربرد نانو ذره پوشش‌دار در غلظت 0.5 گرم در لیتر افزایش معنی‌دار داشتند. به‌طوری‌که وزن خشک اندام هوایی در غلظت 0.5 گرم در لیتر نانو ذره پوشش‌دار در شوری‌های 3.5 و 5 دسی‌زیمنس بر متر اختلاف معنی‌دار نداشت. بنابراین نتیجه‌گیری می‌شود که با پوشش نانو اکسید سیلیسیم توسط اسید هیومیک و اسید سالیسیلیک می‌توان با کاهش مقدار و دفعات مصرف مواد مذکور، تحمل به شوری گیاه سیاهدانه را افزایش داد.