بررسی تأثیر ماساژ پا بر اختلال خواب مادران در دوره پس از زایمان

مقدمه: دوره پس از زایمان، انتقال به یک مرحله بحرانی است و تغییرات سریعی که پس از زایمان تجربه می شوند، مادر را در معرض تجربیات ناخوشایندی از جمله تغییرات الگوی خواب قرار می دهند. ماساژ به عنوان یکی از درمان های مکمل، منجر به تسریع بهبود در اختلال خواب مادران می شود. مطالعه حاضر با هدف تعیین تأثیر ماساژ پا بر بهبود اختلال خواب مادران در دوره پس از زایمان انجام شد. روش‌کار: این مطالعه کارآزمایی بالینی در سال 1390 بر روی 60 مادر نخست زای مراجعه کننده به مراکز بهداشتی درمانی شهر خرمشهر انجام شد. نمونه ها به صورت تصادفی به دو گروه تقسیم شدند (30 نفر در گروه کنترل و 30 نفر در گروه مداخله). ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه مشخصات فردی و شاخص کیفیت خواب پیتس بورگ بود. برای گروه مداخله، ماساژ پا به مدت 5 روز متوالی، هر روز 30 دقیقه عصر انجام شد و گروه کنترل مداخله ای نداشت. اطلاعات پژوهش در بدو ورود به مطالعه (روز 13 پس از زایمان)، بلافاصله پس از مداخله و یک هفته پس از مداخله جمع آوری شدند. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار آماری SPSS (نسخه 17) و آزمون های آماری اندازه گیری مکرر، کای اسکوئر و آزمون تی زوجی انجام شد. میزان p کمتر از 05/0 معنی دار در نظر گرفته شد. یافته‌ها: در انتهای مطالعه، مقایسه میانگین کیفیت خواب پیتس بورگ در مراحل قبل، بلافاصله بعد و یک هفته بعد از ماساژ در گروه مداخله متفاوت بود و این تفاوت از نظر آماری معنی دار بود (001/0>p). نتیجه‌گیری: انجام ماساژ بر بهبود اختلال خواب مادران مؤثر است، لذا پیشنهاد می شود انجام ماساژ پا در جهت ارتقاء کیفیت مراقبت های پس از زایمان مورد توجه قرار گیرد.