بررسی تأثیر شیرابه‏های مرکز دفن زباله بر کیفیت آب‏های زیرزمینی شهرستان بجنورد با رویکرد طراحی محل دفن استاندارد و یا جایگزینی هاضم بی‏ هوازی

یکی از عوامل‏ مهمی که سهم بسزایی در آلودگی منابع آب زیرزمینی دارد، دفع مواد زاید جامد و زباله‏های شهری است. در شهرستان بجنورد روزانه 200 تن زباله تولید می‏شود و این مقدار زباله سبب رهاسازی 33 میلیون لیتر شیرابه در سال می‏شود که به‌علت نبود سیستمی صحیح در دفع مواد زاید و طراحی نامناسب مراکز دفن زباله، سبب بروز نگرانی دربارۀ نفوذ هیدروکربن‏ها و فلزات سنگین به آب‏های زیرزمینی شده‏ است. در این پژوهش از 2 چاه بالادست و 2 چاه پایین‌دست محل دفن زباله نمونه‌برداری صورت گرفت. میانگین غلظت متغیرهای NH3، NO3-، PO43-، SO42-، Cl، Mg2+، K+ و Na+ در چاه‏های بالا‌دست به‌ترتیب 02/0، 27/20، 17/0، 2/141، 8/89، 52/38، 8/2 و 6/27 میلی‏گرم در لیتر و در چاه‏های پایین‌دست 08/0، 25/51، 5/0، 1/200، 2/182، 32/71، 1/7 و 8/218 میلی‏گرم در لیتر اندازه‏گیری شده است. با توجه به زیاد‌بودن غلظت آلاینده‏های NO3-، PO43-، Mg2+، K+، Na+ و TDS نسبت به میزان استاندارد، می‏توان دریافت که نفوذ شیرابه‏های زباله‏های محل دفن به آب‌های زیرزمینی این منطقه سبب آلودگی آب چاه‏های مجاور محل دفن زباله شده است. به همین‌منظور در این مقاله علاوه بر بررسی آلایندگی آب‏های زیرزمینی در شهرستان بجنورد، پیشنهاد می‌شود با طراحی و مکان‏یابی محل دفن استاندارد جدید با استفاده از منطق فازی و امتیازدهی به معیارهای اصلی، 4 مکان مناسب برای دفن مشخص شود‌ و یا از هاضم بی‏هوازی به جای دفع زباله استفاده شود تا علاوه بر واردنشدن شیرابه‏های زباله به آب‏های زیرزمینی، مقدار حدود 47 میلیون متر‌مکعب بیوگاز در سال تولید شود.