بررسی تأثیر شوری آب آبیاری بر عملکردهای کمی و کیفی گیاه دارویی زنیان (Carum copticum L. C.B. Clarke)

این تحقیق به منظور بررسی تأثیر شوری آب آبیاری بر عملکرد بیولوژیک، عملکرد بذر و کمیت و کیفیت اسانس بذر و اندام هوایی گیاه دارویی زنیان (Carum copticum L. C.B. Clarke) و بررسی امکان استحصال اسانس از اندام رویشی آزمایشی در سال 1386 در کرتهای کوچک مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان در قالب یک طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار و 8 تیمار انجام شد. تیمارهای مورد بررسی شامل شوری آب آبیاری با مقادیر 3/0 (شاهد)، 3، 6، 9، 12، 15، 18 و 21 دسی‌زیمنس بر متر بود. براساس نتایج بدست آمده از این تحقیق اثر شوری آب آبیاری بر درصد اسانس بذر و اندام هوایی معنی‌دار نبود، اما بر ارتفاع گیاه، عملکرد اسانس بذر، عملکرد اسانس اندام هوایی، عملکرد بذر و عملکرد بیولوژیک گیاه معنی‌دار بود. مقدار اسانس بذر از 5/3 تا 1/4 میلی‌لیتر و مقدار اسانس اندام هوایی از 25/0 تا 35/0 میلی‌لیتر تغییر کرد. بیشترین عملکرد اسانس بذر و عملکرد اندام هوایی به‌ترتیب معادل 3/8 و 4/2 در شوری 3/0 دسی‌زیمنس بر متر و کمترین آن 5/3 و 5/1 میلی‌لیتر در متر مربع در شوری 21 دسی‌زیمنس بر متر بدست آمد. بالاترین عملکرد بذر و عملکرد بیولوژیکی در شوری 3/0 دسی‌زیمنس بر متر به‌ترتیب به میزان 7/202 و 6/1367 گرم در متر مربع و کمترین میزان آن به‌ترتیب 7/96 و 5/739 گرم در متر مربع در شوری 21 دسی‌زیمنس بر متر بود. نتایج حاصل از شناسایی ترکیبهای اسانس بذر زنیان نشان داد که مهمترین جزء در همه تیمارها ترکیب تیمول بود که 53 تا 2/61 درصد اسانس را به خود اختصاص داد و دومین ترکیب گاما-ترپینن به میزان 7/20 تا 25 درصد و ترکیب سوم پاراسیمن به میزان 1/13 تا 6/15 درصد بود. شناسایی ترکیبهای اسانس اندام هوایی نیز روند مشابهی را نشان داد.