بررسی تأثیر زمان در ترومای عروق

با توجه به شیوع روزافزون آسیب‌دیدگی‌های شریانی و مطالعات اندک انجام شده در سطح کشور به‌خصوص ترومای جنگی، این بررسی روی بیماران مراجعه‌کننده به بیمارستان شهداء طی سال‌های 1370 – 1365 صورت گرفته است.   پژوهش حاضر با مطالعه داده‌های موجود (Existing data) روی 269 بیمار مبتلا به آسیب‌دیدگی عروق (98 ترومای جنگی و 171 ترومای غیرجنگی) صورت گرفت. خصوصیات فردی، فاصله زمانی مابین وقوع حادثه و عمل جراحی، نوع آسیب شریانی و نیز همراه ‌بودن آن با آسیب‌های وریدی، عصبی، نسوج نرم و استخوان و بالاخره درجه حرارت محیط مورد بررسی قرار گرفتند.   در 50 درصد موارد ترومای جنگی، فاصله وقوع حادثه تا اقدام جراحی کمتر از 8 ساعت بود. در این شرایط در سه مورد به‌علت شکست درمان، آمپوتاسیون عضو صورت گرفت و در بقیه موارد نتایج جراحی خوب بود. در 18 مورد (8/22) فاصله زمانی بین 12-8 ساعت بود. که 8 مورد آمپوتاسیون صورت گرفت و در بقیه موارد (با دبریدمان عضلات نکروزه) عضو حفظ شد. در ترومای غیرجنگی یا شهری در 85/84 درصد موارد، فاصله زمانی کمتر از 8 ساعت و نتایج اقدامات درمانی در حفظ اندام رضایت‌بخش بود. در 15/25 درصد موارد فاصله زمانی بین وقوع حادثه تا اقدام جراحی بیش از 8 ساعت بود که ده مورد از آنها آمپوتاسیون صورت گرفت و در مابقی با انجام فاشیوتومی و دبریدمان، البته با قبول اختلالات حسی اندام حفظ شد.   نتایج حاصل از این تحقیق گویای آن است که اندیکاسیون‌های ترمیم شریانی در شرایط گذشت بیش از 8 ساعت از وقوع تروما بسیار حایز اهمیت است.اندیکاسیون‌های مهم عبارتند از: عدم نکروز وسیع پوست، طبیعی‌بودن عملکرد کلیه و عدم شکستگی یا نکروز عضلانی در محل ترمیم شریانی. به عبارت دیگر وجود بافت کافی برای پوشاندن محل گرافت و بالاخره عدم کریپیتاسیون منجر به حفظ اندام می‌گردد، در غیر این‌صورت حفظ اندام با شکست مواجه خواهد شد و آمپوتاسیون را به‌دنبال دارد. از این‌رو، کاهش زمان انتقال مجروحین جنگی به مراکز درمانی مجهز منجر به کاهش قطع عضو می‌گردد.