بررسی تأثیر تنش خشکی بر صفات مهم زراعی و میزان پروتئین و روغن دانه در ژنوتیپ‌های سویا (Glycin max L.)

Authors

  • سعید نواب پور دانشیار گروه اصلاح نباتات و بیوتکنولوژی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
Abstract:

به‌منظور ارزیابی مقدار روغن و پروتئین دانه ده ژنوتیپ سویا در شرایط تنش خشکی در استان گلستان، آزمایشی به‌صورت کرت‌های خردشده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه آزمایشی مرکز تحقیقات گرگان اجرا شد. فاکتور اصلی شامل زمان آبیاری با سه سطح مشتمل بر تیمار شاهد بر اساس تبخیر به میزان 50 میلی‌لیتر از تشتک تبخیر کلاس A، آبیاری در شرایط تنش متوسط و شدید به ترتیب بر اساس 100 و 150 میلی‌لیتر تبخیر از تشتک تبخیر بود. اعمال تنش آبی در زمان استقرار کامل گیاه آغاز گردید. فاکتور فرعی ژنوتیپ، شامل ده رقم و لاین سویا (DPX، ساری، Williams، Sahar، WE6،L17، HT2، Ds2، PE10 و DW1) بود. صفات مورد ارزیابی (مقدار روغن، مقدار پروتئین، عملکرد و اجزاء) در پایان دوره رشد اندازه‌گیری شدند. همچنین اجزای عملکرد شامل تعداد شاخه فرعی، تعداد غلاف، تعداد دانه در غلاف و وزن صد دانه نیز تعیین گردیدند. میزان وزن خشک بوته و عملکرد بر اساس تک بوته نیز اندازه‌گیری شدند. نتایج نشان داد که میزان عملکرد دانه با اجزای عملکرد همبستگی مثبت و معنی‌داری داشته و مقدار آن تحت تنش خشکی کاهش یافت. در این میان میزان کاهش صفات درصد وزن خشک بوته، وزن هزار دانه و ارتفاع بوته بیشتر از سایر صفات بود. وقوع تنش خشکی با تأثیر منفی بر اجزای عملکرد نهایتاً سبب کاهش عملکرد دانه گردید. با توجه به وجود همبستگی مثبت و معنی‌دار بین میزان عملکرد دانه و وزن هزار دانه و کاهش قابل‌توجه میانگین وزن دانه در هر دو سطح تنش (تیمار 100 و 150)، می‌توان گفت که مقدار زیادی از کاهش عملکرد دانه ناشی از کاهش وزن هزار دانه بوده است. درصد پروتئین دانه با عملکرد رابطه منفی داشت و تحت تنش خشکی افزایش یافت. این مقدار افزایش در ژنوتیپ‌های مختلف متفاوت بود. درصد روغن در سطوح کم تنش خشکی افزایش یافت اما مقدار این افزایش معنی‌دار نگردید، ولی تنش شدید باعث کاهش درصد روغن شد. به‌طورکلی رابطه بین درصد روغن و پروتئین دانه منفی بود و ارقامی که درصد روغن بالایی داشتند مقدار درصد پروتئین آن‌ها پایین بود. در این میان تنها لاین HT2 عکس این مسئله را نشان داد و مقدار روغن و پروتئین دانه آن تحت تنش افزایش بیشتری یافت. لاین‌های PE10 و Ds2 بیشترین میانگین عملکرد دانه و رقم ساری کمترین عملکرد دانه را در بین ژنوتیپ‌های موردمطالعه نشان دادند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تأثیر تنش خشکی بر عملکرد دانه و روغن و پروتئین ارقام مختلف سویا (Glycine max)

این تحقیق به‌منظور بررسی تأثیر سطوح مختلف رژیم آبیاری بر عملکرد دانه و صفات کیفی ارقام مختلف سویا در منطقه ارومیه، به‌صورت کرت‌های یک‌بار خرد شده بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی هنرستان کشاورزی در سال زراعی 1391 اجرا شد. در این بررسی سه سطح آبیاری مطلوب 60 میلی‌متر تبخیر از سطح تشتک کلاس A، تنش ملایم 110 میلی‌متر تبخیر از سطح تشتک کلاس A و تنش شدید 160 میلی‌متر تب...

full text

تأثیر تنش خشکی بر عملکرد دانه و روغن و پروتئین ارقام مختلف سویا (glycine max)

این تحقیق به منظور بررسی تأثیر سطوح مختلف رژیم آبیاری بر عملکرد دانه و صفات کیفی ارقام مختلف سویا در منطقه ارومیه، به صورت کرت های یک بار خرد شده بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی هنرستان کشاورزی در سال زراعی 1391 اجرا شد. در این بررسی سه سطح آبیاری مطلوب 60 میلی متر تبخیر از سطح تشتک کلاس a، تنش ملایم 110 میلی متر تبخیر از سطح تشتک کلاس a و تنش شدید 160 میلی متر تب...

full text

ارزیابی ژنوتیپ‌های سویا (Glycin max L.) در شرایط تنش خشکی و نرمال با استفاده از شاخص کل رتبه‌بندی صفات

In order to study the drought stress in soybean (Glycin max L.), experiments with two stages and 25 soybean genotypes based on Simple Lattice Design 5×5 with two replications in two locations (normal and drought condition) were carried out in Bojnourd. Also evaluation of germination traits with three replications based on Completely Randomized Design has performed. Drought stress was applied in...

full text

بررسی ارتباط عملکرد و اجزای عملکرد دانه با میزان روغن، ترکیب اسیدهای چرب و پروتئین دانه سویا (Glycine max L.)

به منظور مطالعه ارتباط عملکرد دانه با مقدار و کیفیت روغن سویا، تعداد 20 رقم در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران واقع در دولت آباد کرج کاشته شد. در مجموع 25 صفت مربوط به رشد رویشی، زایشی و اجزاء عملکرد و نیز درصد روغن و ترکیبات اسید چرب در این تحقیق مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که ارقام از نظر همه صفات مورد بررسی ا...

full text

بررسی تنش خشکی بر روی عملکرد و کیفیت هشت رقم سویا (Glycin max L.) در منطقه سیستان

این تحقیق جهت بررسی اثر تنش خشکی بر روی عملکرد و کیفیت هشت رقم سویا در سال زراعی 94-1393 در مزرعه تحقیقاتی کشاورزی و منابع طبیعی شهرستان زهک اجرا شد. این آزمایش به‌صورت اسپلیت‌پلات در قالب طرح پایه بلوک کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد.کرت اصلی شامل دو سطح آبیاری کامل (شاهد) و تنش خشکی (قطع آب در فاز زایشی) و کرت فرعی شامل ارقام سویا PE، HT، V292، سحر، M7،</sub...

full text

بررسی اثر تنش خشکی بر درصد پروتئین، روغن و ترکیب اسیدهای چرب دانه سویا

به منظور بررسی اثر تنش خشکی بر ترکیبات شیمیایی دانه و تعیین مرحله ای که تنش خشکی بیشترین اثر را بر ترکیبات دانه می گذارد، پژوهشی در قالب طرح اسپلیت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک کامل تصادفی در دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس انجام شد. تیمارهای مورد بررسی شامل تنش خشکی به صورت قطع آبیاری در مراحل گل دهی، تشکیل غلاف و پر شدن دانه و شاهد (عدم تنش)، دو رقم سویا (ویلیامز و L17) و بذرهای حاصل از سه تا...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 10  issue 4

pages  491- 503

publication date 2017-12-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023