بررسی تأثیر تغییرات میزان بارش و برداشت از آب‌های زیرزمینی بر تغییرات کمی و کیفی آب آبخوان (مطالعه‌ی موردی: دشت رفسنجان)

چکیده  افزایش جمعیت و افزایش نیاز آبی در بخش‌های مختلف کشاورزی، صنعتی، شرب و بهداشت باعث برداشت بیش از حد مجاز از منابع آب زیرزمینی در دشت‌ها شده است. هدف از انجام این مطالعه­ی بررسی روند تغییرات کمی و کیفی آب‌های زیر زمینی و پهنه­بندی این تغییرات در دشت رفسنجان است. برای انجام این مطالعه­ی ابتدا آمار داده‌های سطح ایستابی در 80 پیزومتر به صورت کمی و در 50 چاه به صورت کیفی به عنوان چاه‌های منتخب تهیه شد. برای بررسی نوسانات سالیانه­ی سطح آب زیرزمینی، هیدروگراف دشت تهیه شد و تأثیر بارش و میزان برداشت برتغییرات سطح آب­های زیرزمینی در سال­های مختلف از طریق رابطه­ی همبستگی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. برای بررسی تغییرات کیفی، نقشه­های کیفیت با روش ویلکوکس در ابتدا و انتهای دوره­ تهیه و مقایسه شد. بر اساس نتایج حاصل شده نقشه‌های کمی و کیفی آب‌های زیرزمینی به روش میانیابی کریجینگ معمولی و با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) تهیه شد. نتایج حاصل از این مطالعه نشان­دهنده­ی افت کیفیت و سطح آب‌های زیرزمینی منطقه است به­ طوری که متوسط افت سالانه سطح آب­های زیر زمینی دشت حدود 8/0 متر در سال بوده است و این افت در طول دوره­ی مورد مطالعه (1381-1391) روند افزایشی داشته است به­ طوری که متوسط افت سالانه در سال اول مطالعه از 99/8 درصد به 48/9 درصد در سال آخر رسیده است. براساس نتایج حاصل برداشت بیش از حد از منابع آب زیرزمینی در اراضی کشاورزی عامل اصلی کاهش کیفیت و افزایش افت سطح آب‌های زیرزمینی در منطقه می‌باشد.