بررسی تأثیر برخی تیمارهای خواب‌شکنی بر شاخص‌های جوانه‌زنی و بنیه بذر سه گونه گیاه دارویی رازیانه (Foeniculum vulgare L.)، مریم‌گلی جنوبی (Salvia sharifii Rech. et Esfand.) و برگ نمدی درختچه‌ای‌ (Abutilon fruticosum Guill. et Perr.)

با توجه به اهمیت گیاهان دارویی در درمان بیماریها و همچنین محدود بودن رویشگاه‌های طبیعی، کمی زادآوری و قطع بی‌رویه، برنامه‌ریزی جهت کشت و اهلی کردن آنها بسیار ضروری به نظر می‌رسد. در این بررسی جهت تعیین تأثیر تیمارهای خواب‌شکنی بر روی جوانه‌زنی و بنیه بذر گونه‌های دارویی رازیانه (Foeniculum vulgare L.)، مریم‌گلی جنوبی (Salvia sharifii Rech. et Esfand.) و برگ نمدی درختچه‌ای (Abutilon fruticosum Guill. et Perr.)‌، بذر این گونه‌ها از رویشگاه اصلی آنها جمع‌آوری و هفت تیمار پیش رویشی شامل آب گرم، اسید ‌سولفوریک غلیظ به مدت 5، 10 و 15 دقیقه، نیترات پتاسیم 2/0 درصد، سرما (دمای 5 درجه به مدت 24 ساعت) و آب معمولی (شاهد) بر آنها اعمال گردید. پس از آن بذرها به مدت 14 روز در پتری‌دیش کشت شد و بعد صفات مورد نظر اندازه‌گیری شدند. این بررسی در قالب طرح کاملاً تصادفی با 3 تکرار انجام شد. نتایج نشان داد که بین تیمارهای اعمال شده اختلاف بسیار معنی‌داری وجود دارد. مقایسه میانگین‌ها نشان داد که از بین تیمارهای اعمال شده، اسید سولفوریک به مدت 10 دقیقه در گیاه رازیانه، نیترات پتاسیم در گیاه مریم‌گلی جنوبی و اسید سولفوریک به مدت 15دقیقه در گیاه برگ نمدی درختچه‌ای بیشترین تأثیر را داشته و درصد و سرعت جوانه‌زنی بذر این گونه‌ها را افزایش داده است. در گیاه مریم‌گلی جنوبی بیشترین شاخص بنیه بذر به میزان 75/191 مربوط به تیمار شاهد و کمترین شاخص بنیه بذر به میزان صفر مربوط به تیمارهای اسید 10 و 15 دقیقه بود. در گیاه رازیانه بیشترین شاخص بنیه بذر به میزان 75/365 مربوط به تیمار سرما و کمترین شاخص بنیه بذر به میزان صفر مربوط به تیمار آب گرم بود. در گیاه برگ نمدی درختچه‌ای بیشترین شاخص بنیه بذر به میزان 4/23 مربوط به تیمار اسید 10 دقیقه و پس از آن تیمار اسید 15 دقیقه به میزان 5/22 و کمترین شاخص بنیه بذر به میزان صفر مربوط به تیمارهای شاهد، آب گرم، سرما و نیترات پتاسیم بود.