بررسی تأثیر اقدامات آموزشی - مشاوره‌ای، تمرینات ورزشی و بهبود محیط شغلی بر روی عوامل خطر بیماری‌های قلبی عروقی در خلبانان و پرسنل پروازی نظامی

مقدمه: خلبانان و پرسنل پروازی نظامی به دلیل ویژگی‌های شغلی و مسئولیت بالا، برای دست‌یابی به پروازی ایمن نیاز به سطح بالایی از عملکرد شناختی و مهارت‌های ذهنی- حرکتی دارند. پایش منظم فاکتورهای سلامت جسمانی و همچنین پارامترهای سلامت روان و انجام اقدامات اصلاحی- درمانی در جهت بهبود و ارتقاء آن‌ها در حوزه طب هوایی از الزامات غیر قابل انکار است. هدف: هدف از این مطالعه تعیین تأثیر اقدامات آموزشی و مشاوره، برنامه‌های ورزشی و بهبود محیط شغلی بر روی عوامل خطر - مانند تری‌گلیسرید و کلسترول و بیماری‌های قلبی عروقی در پرسنل پروازی است. مواد و روش‌ها: این مطالعه از نوع نیمه تجربی است که پیرامون تأثیر تمرین ورزشی، کلاس‌های آموزشی- مشاوره‌ای پیرامون کنترل رژیم غذایی و استرس و بهبود محیط شغلی بر غلظت کلسترول تام، تری گلیسیرید و شاخص توده بدنی، بر روی 290 نفر از خلبانان و پرسنل پروازی که به روش نمونه‌گیری تصادفی ساده انتخاب شدند، صورت گرفت. بررسی شاخص توده بدنی، سطح تری‌گلیسرید و کلسترول پرسنل پروازی توسط پزشک طب هوایی در فروردین سال 1393 (قبل از انجام مداخلات) و در پایان مطالعه در اردیبهشت سال 1394 (بعد از انجام مداخلات) انجام شد. نتایج ارزیابی شاخصه‌های مورد بررسی با استفاده از آزمون آماری کای دو، در نرم‌افزار spss نسخه 20 در سطح (0/05‌P<) تجزیه و تحلیل شد. یافته‌ها: نتایج ارزیابی قبل از انجام مداخلات، بیانگر وجود 20/6 درصد و بعد از انجام مداخلات نشانگر وجود 11/3 درصد فراوانی افراد دارای سطح بالاتر از حد مجاز تری‌گلیسرید بودند (0/000‌P<). کلسترول تام در 21/9 درصد از کل شرکت کنندگان قبل از انجام مداخلات و 15/6 درصد بعد از انجام مداخلات، بالاتر از حد مجاز بود (0/05‌P<). شاخص توده بدنی قبل از انجام مداخلات در 67/7 درصد و بعد از انجام مداخلات در 46 درصد از کل شرکت کنندگان دارای سطح بالاتر از حد مجاز بود (0/000‌P<). آنالیزهای آماری نشانگر تفاوت معنادار فراوانی افراد دارای مقادیر بالاتر از حد مجاز تری‌گلیسرید، کلسترول تام و شاخص توده بدنی، قبل و بعد از انجام مداخلات است. بحث و نتیجه‌گیری: انجام اقدامات آموزشی- اصلاحی همچون برگزاری کلاس‌های آموزشی (استرس و راه‌های مقابله با آن و تغذیه سالم)، انجام مشاوره‌های روانشناختی، بهبود محیط شغلی و انجام تمرینات ورزشی، به طور معناداری در کاهش فراوانی خلبانان و پرسنل پروازی دارای مقادیر بالاتر از حد مجاز BMI، کلسترول و تری‌گلیسیرید مؤثر بوده است.