بررسی تأثیر افزودن رقیق‌کننده‌های حاوی ادیتات سدیم و پروپیلن گلیکول بر ماندگاری اسپرم منجمد قوچ قزل

ادیتاتسدیم با کلات­کردن کلسیم و ممانعت از ورود کلسیم خارج­سلولی به داخل سلول و پروپیلن گلیکول با ممانعت از تشکیل بلورهای یخ داخل­سلولی، از  اسپرم در برابر فرآیند انجماد محافظت می­کنند. مطالعه حاضر به منظور ارزیابی اثر افزودن سطوح مختلفادیتات و پروپیلن­گلیکول بر کیفیت و ماندگاری اسپرم منجمد قوچ قزل انجام پذیرفت. پس از ارزیابی­های اولیه منی 5 رأس قوچ نژاد قزل از لحاظ غلظت، حجم و رنگ نمونه، سلامت آکروزوم، حرکت موجی، تحرک­­ کل و پیشرونده، درصد زنده­مانی و درصد اسپرم­های غیرطبیعی، نمونه­های با غلظت 5/2 میلیارد اسپرم، حرکت پیشرونده­ی بالای 70 درصد و حجم بیش از 5/0 میلی­لیتر در گروه شاهد با مخلوط تریس، گلیسرول و زرده تخم­مرغ و در گروه­های تیمار با استفاده از 1، 5/1، 2 و 5/2 میلی­مولار EDTA (ethylenediaminetetraacetate) و 1، 2، 3 و 7 درصد پروپیلن­گلیکول رقیق شدند. سپس داخل پایت­های 25/0 میلی­لیتری کشیده شده و بعد از سردسازی در دمای 5 درجه سلسیوس به مدت 10-8 دقیقه، ابتدا در فاصله 5-4 سانتی­متری بالای سطح نیتروژن مایع قرار گرفته و در نهایت در داخل آن غوطه­ور شدند. خصوصیات کمّی اسپرم شامل زنده­مانی، درصد تحرک کل، حرکت پیشرونده و درجا، تست یکپارچگی غشای پلاسمایی، درصد اسپرم­های غیرطبیعی، سلامت آکروزوم در کل سلول­ها و در سلول­های مردهدر روزهای صفر، 20، 40 و 60 فرآیند انجماد بررسی شدند. تیمار 1درصد پروپیلن­گلیکول با سایر گروه‌های تیمار پروپیلن­گلیکول و گروه شاهد در میزان تحرک­کل، درصد زنده­مانی، آکروزوم سالم، تست یکپارچگی غشای پلاسماییو حرکت پیشرونده تفاوت معنی­دار داشت (05/0p<). در بین تیمارهای EDTAنیز تیمار با 5/2 میلی­مولار EDTA بهترین عملکرد را دارا بود ولی تفاوت معنی­داری با سایر گروه‌های تیمارEDTAو گروه شاهد نداشت.  بنابراین نتایج بررسی حاضر نشان داد که رقیق­­کننده­های حاوی پروپیلن­گلیکول و EDTA  می­توانند پارامترهای کیفی اسپرم قوچ را بهبود بخشند.