بررسی بیماری شانکر درختان میوه هسته‌دار و اثر ضد باکتریایی برخی اسانس‌های گیاهی بر باکتری عامل آن در استان کرمان

علایم بیماری شانکر باکتریایی درختان میوه هسته‌دار در مناطقی از استان کرمان به‌صورت پراکنده مشاهده شد. از نمونه‌های مشکوک، باکتری سودوموناس روی محیط آگار غذایی حاوی ساکاروز جدا گردید. تعدادی از جدایه‌ها در توتون فوق‌حساسیت ایجاد کردند، کاتالاز مثبت بوده، در محیط 5 درصد نمک طعام رشد کردند و توانائی تولید رنگدانه سبز فلورسنت، هیدرولیز ژلاتین، کازئین، آربوتین و توئین 80 را داشتند. واکنش اکسیداز، اوره‌آز و آرژنین دهیدرولاز منفی و هیدرولیز نشاسته، لستیناز، احیا نیترات، توانائی در لهانیدن ورقه‌های سیب‌زمینی و رشد در°C37 در آنها دیده نشد. این جدایه‌ها ازگالاکتوز، مانوز، مانیتول، سوربیتول و آرابینوز اسید تولید کرده، ولی هیچکدام از لاکتوز، مالتوز و دی- تارتارات استفاده نکردند. جدایه‌های اکسیداز منفی با تولید زهرابه از رشد قارچ Geotrichum candidum ممانعت نمودند و قطعه 720 جفت بازی از ژن syrB در آنها تکثیر شد. نقوش الکتروفورزی پروتئین‌های سلولی این جدایه‌ها شبیه به پاتووار مرجعPseudomonas syringae pv. syringae (IBSBF451) بود و بیماری‌زایی آنها با تزریق سوسپانسیونی حاوی 106 سلول در هر میلی‌لیتر به سرشاخه‌های هلو، به اثبات رسید. براساس نتایج آزمون‌های فنوتیپی و تعیین توالی ناحیه ITS، باکتری‌های مذکور Pseudomonas syringae pv. syringae تشخیص داده شدند. برای بررسی اثر ضدباکتریایی، اسانس تعدادی از گیاهان استخراج و در شرایط آزمایشگاهی بر جدایه‌ها آزموده و نتایج آن با اثر 13 ترکیب آنتی‌بیوتیکی مورد مقایسه قرار گرفت. بررسی‌ها نشان داد که از میان آنتی‌بیوتیک‌ها، تتراسایکلین، اکسی‌تتراسایکلین و داکسی‌سایکلین از رشد کلیه جدایه‌ها ممانعت به عمل آوردند، اما در برابر آمپی‌سیلین، سفالکسین و اگزاسیلین، حساسیت مشاهده شد. آزمون مذکور نشان داد که برخی از اسانس‌ها دارای خاصیت ضد باکتریائی هستند و در میان آنها اسانس آنغوزه و رزماری، دارای بیشترین تأثیر بوده و با اثرات اکسی‌تتراسایکلین و داکسی‌سایکلین برابری می‌کنند.