بررسی بی‌ثباتی سیاسی و ائتلاف‌‌های دولت‌سوز در مصر پسا انقلابی بر مبنای نظریه بازی‌ها

این مقاله در پی پاسخ به‌ سوال چرایی بی­ثباتی در عرصه سیاسی مصر در تحولات موسوم به‌ بهار عربی در بازه زمانی ژانویه 2011 تا کودتای ژوئن 2013 است. بر اساس نظریه کنش جمعی چالز تیلی، مدعای مقاله آن است که این بی­ثباتی‌ها نتیجه ائتلاف‌‌های سست و شکننده‌ای است که میان گروه‌های سیاسی مصر شکل گرفته بود. فرضیه پژوهش نیز با نظریه­ بازی­‌ها مورد داوری قرار گرفته است. چهار بازیگر اصلی عرصه سیاسی مصر اخوان المسلمین، نیرو‌های سلفی، نیرو‌های لیبرال-سکولار و ارتش بر مبنای نظریه تیلی مورد شناسایی قرار گرفتند. با استفاده از نظریه بازی‌ها، روابط میان بازیگران عرصه سیاسی مصر بر مبنای دو استراتژی ائتلاف کردن ـ ائتلاف نکردن مورد بررسی و تحلیل قرار گرفتند. از مجموع 16 بازی حاصل از محاسبات (چهار بازیگر و هرکدام با دو استراتژی) 12 بازی قابل قبول مورد شناسایی قرار می‌گیرد. نتیجه حاصل آن شد که چنان‌چه نیرو‌های نظامی و سکولار به‌ائتلاف با یکدیگر بپردازند، شرایط سیاسی به‌ مرحله ثبات نزدیک می‌شود؛ که می‌توان‌ این نتیجه را به‌ دوره بعد از کودتا، حدفاصل سال‌های 2013 تا اکنون قابل اطلاق دانست. هم‌چنین یافته‌‌های منطبق بر نظریه بازی‌ها و نظریه تعادل نش متذکر‌ این نکته می‌شود که ثبات مصر نیازمند تفوق سه گانه نیرو‌های سیاسی می‌باشد. از آن‌جا که که وزن ثبات حاصل از ائتلاف‌های سه گانه اخوان ـ نیرو‌های سکولار ـ نظامیون، نیرو‌های سلفی ـ اخوان ـ نظامیان و یا نیرو‌های سکولار ـ اخوان ـ سلفی به‌یک میزان بوده که‌ این مسئله نشان از آن دارد که ثبات در عرصه سیاسی مصر بیشتر از نوع بازیگران دخیل در هر ائتلاف، وابسته به‌تعداد نیرو‌های دخیل در ائتلاف است.