بررسی باقیمانده هیدروکربن های آروماتیک چند حلقه ای در خاک های آلوده به ترکیبات نفتی در شهرستان شهرکرد در سال 1392

زمینه و هدف: هیدروکربن های آروماتیک چند حلقه ای (PAHs) گروه بزرگی از آلایند های محیطی را تشکیل می دهند که به دلیل سمیت، سرطان زایی و نیز مقاومت نسبت به تجزیه از اهمیت خاصی برخوردار هستند. منشاً اصلی ورود آن ها به محیط، نفت و فراورده های نفتی می باشد. این مطالعه با هدف تعیین باقیمانده هیدروکربن‌های آروماتیک چند حلقه ای در خاک های آلوده به ترکیبات نفتی در شهرستان شهرکرد انجام شد. روش بررسی: در این مطالعه توصیفی- تحلیلی، از سه نوع سایت آلوده در شهرستان شهرکرد (سایت حومه خطوط انتقال نفت پس از حادثه شکستگی خط لوله، سایت در معرض دود اگزوز و سایت مخازن ذخیره سوخت) به صورت تصادفی نمونه برداری انجام و غلظت فنانترن و پایرن پس از استخراج توسط دستگاه کرواتوگرافی مایع با کارایی بالا (HPLC) اندازه گیری شد. یافته ها: میانگین غلظت فنانترن و پایرن در سایت حومه خط انتقال به ترتیب 8/6±14/24 و 42/20±67/50، میلی گرم بر کیلوگرم در سایت مخازن ذخیره به ترتیب 02/0±22/0 و 1±5/2 میلی گرم بر کیلوگرم و در مناطق در معرض دود به ترتیب 45/19±24/32 و 23/36±32/61 میلی گرم بر کیلوگرم بود. رابطه بین غلظت های فنانترن و پایرن در سایت حومه خط انتقال و مخازن نفت با توجه به استاندارد سازمان بهداشت جهانی (WHO) و آژانس ثبت بیماری ها و مواد سمی (ATSDR) و همچنین در سایت در معرض دود اگزوز با توجه به استانداردWHO معنی دار می باشند که نشانگر آلودگی شدید در این مناطق می باشد. نتیجه گیری: غلظت فنانترن وپایرن در سایت حومه خط انتقال با کاربری کشاورزی به طور متوسط به ترتیب 200 و 500 برابر استاندارد WHO برای خاک های کشاورزی (خاک غیر آلوده) و غلظت فنانترن و پایرن برای پمپ بنزین های اندازه گیری شده به طور متوسط 6 و 12 برابر استاندارد WHO برای سایت های در معرض اگزوز اتومبیل اندازه گیری شده است؛ بنابراین بایستی راهکارهای مناسب پالایش (از جمله زیست پالایی) این خاک ها مد نظر قرار گیرد.