بررسی اپیدمیولوژیکی بیماریهای رایج در سفر زیارتی حج و نقش کنترلی طب سنتی در آنها

سابقه و هدف: با توجه به حجم قابل توجه عزیمت زائران ایرانی به سفرهای زیارتی و حج و همچنین بروز و شیوع بیماری‌های مختلف در بین زائران، یکی از مهمترین دغدغه‌های سازمان حج و زیارت، زائران و علی‌الخصوص پزشکان شناخت بیماری‌های رایج حج، پیشگیری، کنترل و جلوگیری از شیوع آنها است. حال دو سوال مهم مطرح است: این بیماری‌های رایج کدامند؟ آیا در کنار طب جدید استفاده از طب سنتی می‌تواند در پیشگیری و درمان این بیماری‌ها سودمند باشد؟ هدف این مطالعه بررسی اپیدمیولوژیکی بیماری‌های حج در بین زائران ایرانی و ارائه تدابیر طب سنتی در پیشگیری و کنترل و جلوگیری از شیوع بیماری ها است. مواد و روش‌ها: مطالعه ما توصیفی-مروری بوده و بر روی زائران ایرانی مراجعه کننده به‌درمانگاه‌های سازمان حج‌وزیارت درشهرهای مکه و مدینه طی1دوره 1ماهه درسال1389 صورت گرفته است. نوع بیماری براساس شکایت بیماران مشخص و فراوانی بیماری‌ها دربین زائران بررسی شد و با بهره‌گیری از منابع کتابخانه‌ای و متون طب سنتی راهکار متصور برای این بیماری‌ها ارائه شده است. یافته‌ها: دراین مطالعه 1956 بیمار مورد بررسی قرارگرفته و رایج‌ترین مشکلات و بیماری‌های حج به‌ترتیب فراوانی، مشکلات تنفسی، سرماخوردگی و سرفه ( 17.6) %، مشکلات گوارشی و یبوست(12.8)%، مشکلات اسکلتی، دردهای مفصلی و عضلانی (12)% بودند. نتیجه‌گیری: با توجه به مشکلات و محدودیت‌های سازمان حج و زیارت درنقل و انتقال داروهای شیمیایی از ایران به عربستان، وهمچنین در راستای بیانات مقام معظم رهبری که می‌فرمایند «مشکلات پزشکی باید در کشور ما حل شود و حل هم خواهد شد. وقتی کشور ما از شخصیت‌های دانشمندی همچون ابن‌سینا و رازی و دیگران بهره مند است چرا باید امروز به خود کفائی کشور امید نبندیم» متاسفانه با وجود فراوانی مطالعات صورت گرفته توسط سایر همکاران تاکنون به نقش کنترلی طب سنتی در پیشگیری و درمان این بیماری‌ها آن‌چنانچه باید پرداخته نشده و به نظر می‌رسد راهکارها و تدابیر خردمندانه طب سنتی که ریشه چندین هزار ساله دارد، می‌تواند نقش کنترلی و موثر در راستای پیشگیری و رفع مشکلات زائران خصوصا در گرمای طاقت فرسای عربستان برای حفظ سلامت(حفظ الصحه ) زائران ایفا کند. با توجه به بسیار بودن تعداد مراجعات در هر شیفت کاری عملا مجال و امکان آموزش این تدابیر به بیماران توسط پزشکان امکان پذیر نیست. لذا بهتر است آموزش‌های لازم در قالب بروشور و کتابهای اصول حفظ سلامتی حفظ الصحه از مراحل اولیه ثبت نام حج در برنامه و سیاست‌گذاری سلامت زائران لحاظ شود.