بررسی انگیزه‌های اهدای خون در مراجعین سازمان انتقال خون شیراز طی نیمه اول سال 1383

  چکید ه   سابقه و هدف   برای آماده کردن خون سالم و کافی جهت تأمین نیاز بیماران، آگاهی از فاکتورهایی که مردم را به اهدای خون دعوت می‌کند و از خروج آن‌ها از چرخه اهدا جلوگیری می‌کند امری ضروری است. با توجه به اهمیت اهداکنندگان خون به عنوان تنها منبع خون، برآن شدیم تا به بررسی انگیزه‌های مثبت و منفی مراجعین به سازمان انتقال خون در شیراز بپردازیم.   مواد و روش‌ها   این مطالعه یک مطالعه مقطعی بود که با استفاده از پرسش‌نامه چهارجوابی به منظور بررسی انگیزه‌های مثبت و منفی اهدای خون در نیمه اول سال 1383 بر روی مراجعین سازمان انتقال خون شیراز که برای گرفتن کارت خون به سازمان انتقال خون مراجعه کرده بودند انجام گرفت. حجم مطالعه براساس مطالعات قبلی10000نفر تعیین شد ونمونه‌گیری براساس نمونه‌گیری تصادفی سیستماتیک انجام گرفت. پرسش‌نامه شامل دو‌قسمت بود: 1- خصوصیات دموگرافیک اهداکنندگان 2- انگیزه‌های اهدای خون . از آزمون کای دو جهت تجزیه و تحلیل داده‌ها استفاده شد. P کمتر از 05/0 معنی‌دار تلقی شد.   یافته‌ها   متوسط سن اهداکنندگان دارای انگیزه‌های مثبت 6/9 ± 7/32 بود که 1/92% آن‌ها مرد و 3/74% آن‌ها متأهل بودند. انگیزه‌های مثبت اهدا در 3/65% کمک به دیگران، 9/12% آزمایش از نظر بررسی سلامتی، 9/8% جهت تأمین نیاز خود یا خانواده، 9/8% اثر مثبت اهدا روی سلامتی و 4% حس کنجکاوی نسبت به اهدای خون بود.   متوسط سن اهداکنندگان دارای انگیزه منفی 54/7 ± 22/25 بود که 7/22% آن‌ها مرد و 3/32% آن‌ها متأهل بودند. مهم‌ترین انگیزه منفی در آن‌ها در 5/45% ترس از به‌وجود آمدن سرگیجه و ضعف‌، در 3/27% ترس از ایجاد بیماری به دنبال اهدای خون، در 4/18% ترس از سوزن، 5/14% ترس از ابتلا به عفونت به دنبال اهدای خون و در 5/4% نداشتن وقت کافی بود. انگیزه‌های منفی به‌طور معنی‌داری در خانم‌ها بیشتر از آقایان بود (05/0 p< ). میانگین سن افراد دارای انگیزه‌های مثبت به‌طور معنی‌داری بالاتر از افراد دارای انگیزه‌های منفی بود (05/0 p< ). وضعیت تحصیل و تأهل ربطی به انگیزه‌های اهدای خون نداشت.   نتیجه گیری   در این مطالعه مهم‌ترین انگیزه مثبت اهدا، کمک به هم‌نوع و حس نوع‌دوستی بود که این مطلب بسیار مهم است. در این مطالعه 9/12% افراد با انگیزه بررسی سلامتی اقدام به اهدای خون کرده بودند که این مطلب می‌تواند سلامت خون و فرآورده‌های خونی را به مخاطره بیندازد. مهم‌ترین انگیزه منفی اهدا، ترس از ابتلا به بیماری یا ایجاد سرگیجه و ضعف به دنبال اهدای خون بود که این مطلب با آموزش مناسب اهداکنندگان و مراقبت از اهداکنندگان طی اهدای خون برطرف می‌شود.   کلمات کلیدی: اهدای خون، اهداکنندگان، انگیزه