بررسی انواع آشنایی‌زدایی درآثار مهدی اخوان ثالث

آشنایی‌زدایی یکی از اساسی‌ترین مفاهیم مطرح در نظریة فرمالیست‌های روس است که هدف آن، بررسی جنبه‌هایی از زبان است که منجر به آفرینش ادبی می‌شود. تمهیدات ‌ادبی به سبب کاربرد فراوان تکراری می‌شوند و توانایی ایجاد غرابت را از دست می‌دهند. در یک تعریف گسترده آشنایی‌زدایی، عبارت از تمام شگردها و فنونی است که نویسنده یا شاعر از آن‌ها بهره می‌برد تا جهان متن را به چشم مخاطبان خود بیگانه بنمایاند. هنرمندان با ایجاد تغییرات در تمهیدات کهنه و تکراری، باعث برجسته ‌شدن فرم و به وجودآمدن زبان ادبی می‌شوند. از طریق آشنایی‌زدایی، شاعر دریافت‌های عادی خواننده را تغییر می‌دهد که به این نوع کار، «تکنیک ادبی» نیز می‌گویند. در این مقاله، با عنوان «آشنایی‌زدایی و برجسته‌سازی در آثار مهدی اخوان ثالث» تلاش شده‌است با تکیه بر دیدگاه‌های فرمالیست‌ها در زمینة آشنایی‌زدایی و برجسته‌سازی، اشعار این شاعر توانای ادب فارسی از جنبه‌های مختلف زبانی، بیانی، زیبایی‌شناسی و «آشنایی‌زدایی» که هدف اصلی این پژوهش است، تحلیل و بررسی شود. بررسی‌های به عمل آمده در این مقاله نشان می‌دهد که اخوان از روش آشنایی‌زدایی بسیار بهره برده‌است و بدین طریق، زبان شعری خود را برجسته نموده‌است.