بررسی انتقادی نظریۀ "سازگاری ایرانی" و پیشنهاد نظریۀ دوسویۀ فرهنگی "سازگاری- سازش‌کاری ایرانی"
author
Abstract:
در دهۀ 40 خورشیدی کتابی با نام روح ملت‌ها، پیرامون ویژگی‌های ملی شش ملت جهان، در ایران ترجمه شد، سپس با فصلی دربارۀ ایران؛ با نام «سازگاری ایرانی»، از مهدی بازرگان، بازچاپ شد که در آن، ویژگی دیرپا و بارز ایرانیان «سازگاری»- که بیشتر زاییدۀ دشواری زندگی کشاورزی در زیست‌بوم ایران است- بیان شده است. این نظریه برخی ویژگی‌های نکوهیدۀ اخلاقی و فرهنگی ایرانیان مانند ستم‌گری و ستم‌پذیری را برآمدۀ «سازگاری ایرانی» قلمداد کرده و ریشۀ پایداری حکومتهای خودکامه را نیز در فرهنگ مردم جستجو نموده است. این دیدگاه دست‌مایۀ بسیاری از روشنفکران ایرانی برای نقد فرهنگ ایرانی و سررشتۀ جریانی انتقادی به شمار می‌رود. این مقاله کوشیده است نشان دهد، نقد و تبیین درست این نظریه می‌تواند در اصلاح برداشت‌های نادرست از فرهنگ ایرانی راه‌گشا باشد. در ادامه پس از شرح و بیان این نظریه، و اعتبارسنجی مستندات و دلایل آن، روش پژوهش و یافتههای آن، واکاوی، بازبینی و نقد شده و برخی از پایه‌ها و یافتههای آن به چالش کشیده شده است. در پایان نیز با نقد، تبیین و تصحیح نظریه «سازگاری ایرانی»، نظریه دوسویۀ « سازگاری- سازش‌کاری ایرانی»(سودمند- زیانبار) ارائه و پیشنهاد شده است. این نظریه می‌تواند الگوی کارآمدتری برای تحلیل رفتارها و تصمیم‌های مهم تاریخی ایرانیان باشد.
similar resources
سازگاری نظریۀ وحدت تشکیکی و وحدت شخصی وجود
تشکیک وجود یکی از اصول مهم حکمت متعالیه است. سازگاری یا عدم سازگاری این اصل با وحدت شخصی وجود، مناقشات زیادی را میان شارحان حکمت متعالیه در پی داشته است. بنا بر تشکیک وجود، تشکیک در مراتب وجود است اما وحدت شخصی وجود با تشکیک در مراتب میانه‌ای ندارد، چون موجود حقیقی یک وجود بیشتر نیست و بقیه مظاهر و شئون آن وجود حقیقی هستند. ملاصدرا با پذیرش تشکیک در وجود، در ادامه به اثبات وحدت شخصی وجود نیز پر...
full textنقدهایی بر کتاب نظریۀ اسلامی ایرانی پیشرفت
تدوین الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت به‌طور پیشینی نیازمند نظریه‌ای است که به ماهیت آن بپردازد و حدود و ثغور این الگو را روشن سازد. این نظریه محصول نگاه درجة دو به عرصۀ الگو است و احکام آن می‌تواند مبنای تدوین الگو قرار گیرد. لذا شیوۀ تحلیل در نظریه‌پردازی درمورد الگو، تعمقی فلسفی و نقدی مبناگرایانه است. در کتاب نظریة اسلامی ایرانی پیشرفت (اصول و عناصر) نویسندة محترم تلاش کرده‌اند مفاهیم...
full textبررسی انتقادی کتاب نظریۀ پسااستعماری و کُردشناسی
این مقاله کتاب نظریۀ پسااستعماری و کُردشناسی، تألیف جلیل کریمی، را بررسی و نقد میکند. در مقدمۀ بحث، ابتدا مطالعات پسااستعماری تعریف و رویکردهای مهم آن معرفی شدهاند. سپس، کتاب از دو بُعد صوری و محتوایی ارزیابی شده است. نتایج نقد این کتاب نشان می‌دهد که ازنظر صوری کتاب چند ایراد دارد: فاقد مقدمه و نتیجهگیری کلی در هر فصل است؛ هم پیش‌گفتار و هم مقدمه دارد و معادل انگلیسی نام کتاب در پشت ...
full textبررسی سازگاری نظریۀ تجرد نفس با آموزه‌های قرآنی مربوط به زندگی اخروی
بیشتر فیلسوفان مسلمان معتقدند که انسان مرکب از نفس مجرد و بدن است و نفس مجرد حقیقت او را تشکیل می‌دهد. لازمۀ پذیرش تجرد نفس این است که نفس مجرد که با مرگ از بدن جدا می‌شود، اولاً بدون نیاز به بدن می‌تواند به حیات خود ادامه دهد؛ ثانیاً برای بقا به عامل بیرونی نیاز ندارد. در مقابل، آنچه از قرآن برداشت می‌شود این است که انسان فی‌نفسه باقی نیست و با مرگ از میان می‌رود؛ از‌این‌رو ادامه زندگی انسان پس ...
full textویژگی‌های روان‌سنجی مقیاس سازگاری هیجانی در دانشجویان ایرانی
هدف: پژوهش حاضر با هدف آزمون روان‌سنجی مقیاس سازگاری هیجانی (EAM؛ رابیو، آگادا، هانتنگاس و هرناندز، 2007) در بین گروهی از دانشجویان ایرانی انجام شد. روش: در مطالعه همبستگی حاضر 324 دانشجوی کارشناسی (130 پسر و 194 دختر) به EAM، مقیاس واکنش‌پذیری نسبت به استرس ادراک شده (PSRS؛ شولتز، ییم، زوکالا، جانسن و شولتز، 2011) و نسخة تجدید نظر شدة دوم نیمرخ سبک زندگی ارتقا دهندة سلامت (HPLP-II؛ والکر، اسچر...
full textسازگاری هویت ها در فرهنگ ایرانی (مطالعه موردی: شهروندان تهرانی)
احتمال تضعیف و بحران هویت ملی در بین مردم ایران و تقویت هویت‌های قومی و جهانی و در نتیجه امکان بروز چالش های اجتماعی و سیاسی در آینده نزدیک از دغدغه های ذهنی نخبگان علمی – اجرایی کشور است. مقاله حاضر با مطالعه موردی شهروندان تهرانی به مقایسه میزان هویت چهار گانه قومی، ملی، امتی و جهانی پرداخته است که نتیجه حاکی از آن است که اولاً هویت ملی با 2/94 % در راس قرار دارد و ثانیاً با دو هویت دیگر قومی و...
full textMy Resources
Journal title
volume 9 issue 1
pages 173- 198
publication date 2019-09-22
By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.
Keywords
Hosted on Doprax cloud platform doprax.com
copyright © 2015-2023