بررسی امکان مدل ‌سازی احتمال تخریب جنگل های غرب کشور با استفاده از GIS و RS (مطالعه موردی: جنگل های آرمرده بانه)

تخریب جنگلها طی چند دهه اخیر روند افزایشی به‌خود گرفته و به‌عنوان یکی از مباحث بحرانی در سراسر جهان و به‌ویژه ایران در بسیاری از محافل مربوطه مطرح گردیده است. دستیابی به اطلاعات مربوط به گذشته و پی‌بردن به تغییر و تحولات صورت گرفته به‌جهت چاره‌اندیشی برای این پدیده بسیار لازم و ضروری به‌نظر می‌رسد. هدف این تحقیق بررسی امکان دستیابی به یک مدل توصیفی به‌منظور برآورد و پیش‌بینی پراکنش مکانی تخریب در جنگلهای غرب ایران می‌باشد. در این تحقیق به‌منظور دستیابی به‌میزان و موقعیت تخریب و تغییرات صورت گرفته در قسمتی از جنگلهای غرب ایران نقشه گستره جنگل سال 1334 از طریق تهیه و تفسیر فتوموزائیک رقومی عکسهای هوایی همان سال استخراج و با نقشه گستره جنگل سال 1381 که با استفاده از طبقه‌بندی تصاویر ماهواره‌ای سنجنده ETM+ تهیه گردید، تقابل داده و نقشه تغییرات که نشان دهنده میزان و موقعیت تغییرات گستره جنگل بود تهیه گردید. مشخصه‌های شیب، جهت و ارتفاع از سطح دریا با استفاده از نقشه‌های توپوگرافی و همچنین نقشه‌های مناطق مسکونی و جاده‌ها با استفاده از نقشه‌های توپوگرافی و برداشتهای زمینی در محیط GIS تهیه و طبقه‌بندی شدند. برای پیش‌بینی پراکنش مکانی تخریب و تعیین مؤثرترین عامل بر تخریب جنگل از مدل رگرسیون لجستیک استفاده و ارتباط هریک از مشخصه‌های فوق با تخریب جنگل بررسی شد. نتایج نشان داد مشخصه فاصله از جاده با میزان تخریب رابطه معکوسی داشته و موثرترین عامل در تخریب گستره جنگل می‌باشد. همچنین پس از تعیین میزان تخریب در هر طبقه از مشخصه‌های مورد بررسی مشخص شد که جهت‌های شرقی دارای بیشترین و جهت‌های شمالی دارای کمترین میزان تخریب بوده‌اند. سایر مشخصه‌های مورد بررسی رابطه قابل‌توجهی با پدیده تخریب نداشتند. از آن‌جایی‌که الگوهای تخریب در هرمنطقه وابسته به شرایط خاص آن منطقه می‌باشد، توصیه می‌شود در ارزیابی و مدل‌سازی تخریب از متغیرهای مرتبط بیشتری استفاده شود.