بررسی اثر نرخ تعرفه بر تجارت درون صنعت در ایران (مطالعۀ موردی کشور آلمان)

مطالعۀ حاضر بر اساس داده‌های آماری طی دورۀ زمانی 1387-1383 به برآورد و اندازه‌گیری تجارت درون صنعت و انواع آن و بررسی اثر نرخ تعرفه بر تجارت درون صنعت ایران و آلمان می‌پردازد. برای این منظور ابتدا با به‌کار‌گیری شاخص گروبل- لوید میزان تجارت درون صنعت در سطح 8 رقم تجمیع HS محاسبه شده است. سپس با استفاده از سه روش گرین‌اوی، هاین و میلنر (1994)، روش فونتان و فرودنبر‌گ (1997) و روش اظهر و الیوت (2006) انواع میزان تجارت درون صنعت (افقی یا عمودی) تعیین شده است. در نهایت با به‌ کار‌گیری روش داده‌های ترکیبی، اثر نرخ تعرفه بر تجارت درون صنعت برآورده شده است. نتایج نشان می‌دهد که میزان تجارت درون صنعت میان ایران و آلمان اندک بوده و بیش‌تر از نوع عمودی با کیفیت پایین است. هم‌چنین نرخ تعرفه بر تجارت درون صنعت، اثر منفی و معنی‌داری دارد. در چارچوب نتایج به‌ دست آمده، پیشنهاد می‌شود، سیاست‌های اقتصادی و تجارت خارجی به گونه‌ای باشد که شرایط را برای بیش‌تر کردن تجارت درون ‌صنعت فراهم آورد تا بتوان از منافع سرشار این نوع تجارت بهره برد. این امر لزوم توجه هرچه بیش‌تر به چگونگی اثر‌گذاری تعرفه‌ها را آشکار می‌سازد.