بررسی اثر مهاری نانو ذره اکسید روی در تشکیل بیوفیلمِ برخی باکتری‌های بیماری‌زای غذازاد

زمینه و اهداف: یکی از مسائل مهم در صنعت غذا، تشکیل بیوفیلم میکروبی است که می­تواند منبع بالقوه آلودگی و عامل انتقال باکتری‌های عامل فساد و بیماری‌زای غذازاد باشد. این مطالعه با هدف بررسی اثر مهاریِ نانوذره اکسید روی در تشکیل بیوفیلم برخی باکتری‌های بیماری‌زای غذازاد انجام گرفته است. مواد و روش کار: در این مطالعه که در سال ۱۳۹۴ انجام شد، حداقل غلظت مهارکنندگی رشد نانوذره اکسید روی علیه اشریشیا کلی (ATCC ۳۵۲۱۸)، استافیلوکوکوس اورئوس (ATCC ۶۵۳۸)، سالمونلا تیفی موریوم (ATCC۱۴۰۲۸) و باسیلوس سرئوس (ATCC ۱۴۵۷۹)، به روش Broth Microdilution و احیای رزازورین اندازه­گیری شد. اثر مهاریِ نانوذره اکسید روی بر تشکیل بیوفیلم باکتری­ها به روش میکروتیتر پلیت از طریق رنگ‌آمیزی با کریستال ویوله و اندازه­گیری جذب نوری ارزیابی شد. یافته‌ها: حداقل غلظت مهارکنندگی رشد برای باکتری‌های بررسی‌شده بالا، به ترتیب ۱، ۰/۵≤، ۱ و ۲ میلی‌گرم در میلی‌لیتر و درصد مهار تشکیل بیوفیلم در حداقل غلظت مهارکنندگیِ رشد، به ترتیب ۹۰/۲۰، ۸۵/۶۹، ۸۳/۶۵ و ۶۱/۹۶ درصد محاسبه شد. نتیجه‌گیری: نانوذره اکسید روی در غلظت­های پایین‌تر از حداقل غلظت مهارکنندگیِ رشد نیز توانایی مهار تشکیل بیوفیلم را نشان داد و در باکتری­های استافیلوکوکوس اورئوس و اشریشیا کلی، با غلظت نصف حداقل غلظت مهارکنندگی رشد در مقایسه با غلظت برابر با حداقل غلظت مهارکنندگی رشد آن، تفاوت آماری معنی­داری را در توانایی مهار تشکیل بیوفیلم نشان نداد (۰۵/۰P>). نتایج، اثر ضد میکروبی نانوذره اکسید روی در مهار تشکیل بیوفیلم باکتری­های بیماری‌زایِ غذازادِ بررسی‌شده را تأیید کرد. با توجه به اهمیت این باکتری­ها در سلامت جامعه، می‌توان برای جلوگیری از تشکیل بیوفیلم، از این ترکیب برای پاک­سازی سطوح، دستگاه­ها و خطوط تولید در کارخانه­های مواد غذایی استفاده کرد.