بررسی اثر سطوح مختلف نانواکسید آهن بر برخی ویژگی‌های کمی، کیفی و فیزیولوژیک چهار رقم گندم پاییزۀ کشور (Triticum aestivum) در وضعیت اقلیمی خرم‌آباد

به‌منظور بررسی اثر محلول‌پاشی عنصر ریز‌مغذی نانواکسید آهن بر عملکرد کیفی و برخی ویژگی‌های فیزیولوژیک گندم، آزمایشی در مزرعۀ آموزشی و پژوهشی دانشکدۀ کشاورزی دانشگاه لرستان به‌صورت آزمایش کرت­های خرد‌شده در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار انجام گرفت. عوامل بررسی‌شده شامل چهار رقم گندم پاییزه و چهار سطح کود نانواکسید آهن (250، 500، 750 و 1000 پی‌پی‌ام) به‌همراه شاهد بودند. محلول‌پاشی در دو مرحله (شروع ساقه‌روی و ظهور سنبله) انجام گرفت. نتایج نشان داد که ارقام آذر، مرودشت، شیراز و لاین M-79-7 از نظر صفات دوام سطح برگ، شاخص سرعت فتوسنتز خالص، سرعت رشد، سرعت رشد نسبی، عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک، رسوب SDS، درصد پروتئین دانه و مقدار آهن دانه تفاوت معنا­داری داشتند. در بین ارقام بررسی‌شده، رقم مرودشت از نظر عملکرد دانه (4/6 تن در هکتار حاصل تیمار محلول‌پاشی 250 پی­پی­ام آهن)، مقدار پروتئین دانه (39/15 درصد حاصل تیمار محلول‌پاشی 500 پی­پی­ام آهن) و مقدار آهن دانه (4/202 پی­پی­ام حاصل تیمار محلول‌پاشی 1000 پی­پی­ام آهن) برتر از سایر رقم­ها بودند. اما از نظر حجم رسوب SDS، رقم شیراز (با حجمی معادل 33/74 میلی­متر حاصل تیمار محلول‌پاشی 750 پی­پی­ام آهن) از بقیۀ ارقام برتر بود. به‌طور کلی محلول‌پاشی نانواکسید آهن سبب بهبود صفات بررسی‌شده شد. به‌طوری­که در این آزمایش غلظت 750 پی­پی­ام نانواکسید آهن برای بهبود  SDSو مقدار آهن دانه و غلظت 500 پی­پی­ام آن برای دوام سطح برگ بهتر از سایر غلظت­های استفاده‌شده بود. با توجه به نقش آهن در فیزیولوژی گیاه و همچنین مشکلاتی که خاک­های آهکی در تأمین آهن کافی برای گیاه دارند، استفاده از کود آهن به‌صورت نانواکسید می‌تواند ضمن بهبود رشد و عملکرد کمی گندم سبب بهبود ارزش تغذیه­ای آن از نظر آهن و پروتئین نیز شود.