بررسی اثر سرب و مس بر محتوای کلروفیل، غشا لیپیدی، محتوی آب نسبی و فعالیت آنزیم سوپراکسید دیسموتاز در گونه گیاهی خلر (Lathyrus sativus)

بعضی از گونه های گیاهی از قابلیت مقاومت دربرابر شرایط تنش محیطی برخوردار بوده، به طوری که با مکانیزم عمل خود مانع از تولید بیشتر اکسیژن های رادیکال آزاد شده و یا با اکسیژن های رادیکال آزاد تولیدی مقابله میکنند. از آنجایی که اولین گام در اجرای استراتژی های گیاه پالایی شناسایی گونه های گیاهی است که قادر به مقاومت در برابر فلزات سنگین می باشد، این تحقیق به منظور بررسی اثرات سرب و مس بر روی گونه گیاهی خلر در خاک های آلوده به این عناصر صورت پذیرفت. بر این اساس به منظوربرآورد و شناسایی توانایی گیاه خلر نسبت به عناصر سنگین سرب و مس آزمایشی در پاییز 1387 بر روی خلر رقم زنجان با نام علمی (Lathyrus sativus) انجام شد. در این راستا از چهار غلظت سرب 0، 200، 400، 800 و چهار غلظت مس 0، 150، 300، 450 میلی گرم بر کیلوگرم خاک که به ترتیب نمک هر یک از آنها حاوی نیترات و سولفات بود، در قالب آزمایش فاکتوریل به صورت طرح کاملا تصادفی و در 4 تکرار استفاده شد که در این راستا به بررسی اثرات این آلاینده ها بر برخی از صفات فیزیولوژی گیاه مورد مطالعه پرداختیم. اگرچه نتایج آزمایش حاکی از افت محتوی کلروفیل کل و غشا لیپیدی تحت سمیت عناصر سنگین سرب و مس بود اما فعالیت بیشتر آنزیم سوپر اکسید دیسموتاز (SOD) با افزایش سطوح سرب و مس در این گونه گیاهی مانع از تولید بیشتر اکسیژن های رادیکال آزاد تولیدی در این گونه گیاهی شد، به طوری که همبستگی منفی بین محتوی کلروفیل a کلروفیل b و کلروفیل کل با آنزیم سوپر اکسید دیسموتاز (SOD) مشاهده شد، همچنین همبستگی بین ظرفیت مالون دی آلدهید  (MDA)که وسیله ای برای اندازه گیری فرایند پراکسیداسیون لیپید است با آنزیم سوپر اکسید دیسموتاز (SOD) مثبت بود بدین معنی که افزایش ظرفیت این بیومارکر که نشاندهنده تولید بیشتر اکسیژن برای تخریب غشا لیپیدی است با فعالیت بیشتر آنزیم سوپر اکسید دیسموتاز (SOD) برای هضم و حذف بیشتر اکسیژن های مخرب همراه بود. همچنین وضعیت آب در بافت برگها (RWC) تحت تاثیر این عناصر قرار نگرفت.