بررسی اثر دوره آموزش نظامی پایه بر درد زانو و انعطاف‌پذیری عضلات پیرامون آن

مقدمه. درد زانو یکی از شایع‌ترین شکایاتی است که باعث مراجعه بیماران به پزشک می‌شود. کوتاهی عضلات اندام تحتانی (به خصوص عضلات پیرامون زانو) و فقدان انعطاف‌پذیری مناسب آنها از علل مهم آسیب‌های اسکلتی عضلانی و درد زانوست. هدف از انجام این مطالعه، بررسی اثر دوره آموزش نظامی پایه بر درد زانو و انعطاف‌پذیری عضلات پیرامون آن بود. مواد و روش کار. طی یک مطالعه کارآزمایی خودکنترل شونده، 100 نفر از سربازان پادگان 4-0 بیرجند که شکایتی از درد یا سایر مشکلات زانو نداشتند، مورد بررسی قرارگرفتند. روش نمونه‌گیری به صورت تصادفی ساده بود. در این مطالعه مشخصات دموگرافیک و متغیرهایی از قبیل اختلالات ساختمانی مفاصل، یافته‌های معاینات بالینی زانو و همچنین زوایای دامنه حرکتی پاسیو مفاصل اندامهای تحتانی، جهت سنجش میزان انعطاف‌پذیری عضلات اندام‌های تحتانی (به وسیله گونیامتر) در 2 مرحله قبل و بعد از دوره آموزشی سه ماهه مورد اندازه‌گیری و مقایسه قرارگرفت. نتایج. تا پایان دوره آموزشی 20 نفر (20%) دچار درد زانو شدند. در معاینات پایان دوره فراوانی تست شراگ مثبت به 26 نفر (26%) رسید (05/0> P ) ولی یافته‌های سایر تست‌های بالینی تغییر معنی‌داری پیدا نکرد. از میان سربازانی که در طی دوره آموزشی دچار درد زانو شده بودند، 11 نفر (55%) ژنوواروم، 5 نفر (25%) کالکانئووالگوم و 4 نفر (20%) صافی کف پا داشتند که در مقایسه با کل افراد مورد مطالعه در مورد فراوانی ژنوواروم و کالکانئووالگوم اختلاف معنی‌دار (05/0> P ) و در مورد صافی کف پا، اختلاف از نظر آماری بی‌معنی بود. در طی 3 ماه دوره آموزشی، انعطاف‌پذیری عضله چهار سر رانی 79/0 ± 81/7 درصد، همسترینگ‌ها 57/0 ± 91/7 درصد، خلف ساق 2 ± 72/25 درصد و ادداکتورهای ران 52/2 ± 66/32 درصد افزایش یافت (05/0> P ). بحث و نتیجه‌گیری. کوتاهی عضلات و فقدان انعطاف‌پذیری مناسب از شیوع بالایی در میان سربازان برخوردار است. دوره آموزش نظامی پایه، تأثیر بسیار خوبی در افزایش انعطاف‌پذیری عضلات پیرامون زانو دارد. سندرم پاتلوفمورال یافته اصلی در مبتلایان به درد زانو در طول دوره است، بنابراین بایستی تا حد امکان از انجام تمرین‌های مستعد کننده کندرومالاسی پاتلا اجتناب شود. در کل توصیه می‌شود لااقل در سربازانی که سابقه درد زانو داشته‌اند در ابتدای دوره آموزشی، معاینات غربالگری اسکلتی عضلانی از جمله معاینه مفصل زانو و پیرامون آن انجام شود. ضمناً افزودن انجام تمرینات کششی مناسب در برنامه آموزش نظامی، منطقی و ضروری به نظر می‌رسد.