بررسی اثر خاک‌ورزی حفاظتی بر بهره‌وری سوخت مصرفی و عملکرد گندم دیم

به منظور بررسی اثر روش‌ خاک‌ورزی حفاظتی بر استفاده بهینه از سوخت و بارندگی، آزمایش در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 4 تیمار کشت مستقیم (NT) ، کم‌خاک‌ورزی (RT)، کشت رایج با و بدون جمع‌آوری کلش (CT1 , CT2) در 5 تکرار در تناوب گندم- آفتابگردان و به مدت 4 سال در منطقه کالپوش شاهرود انجام شد. نتایج نشان داد، بین تیمارهای مختلف آزمایش از نظر حفظ بقایا احتلاف معنی‌دار در سطح 1% وجود داشت. کاشت مستقیم و روش رایج بیشترین و کمترین مقدار حفظ بقایا را دارا بودند. در سال اول آزمایش بین تیمارهای آزمایش اختلاف رطوبت موجود در خاک در اعماق مختلف معنی‌دار نبود. تیمارهای کشت رایج و مستقیم به ترتیب بیشترین و کمترین عملکرد گندم را داشتند (%5>P) . در سال چهارم، محتوای رطوبت خاک در عمق 20-5 سانتیمتری اختلاف معنی‌دار آماری داشت. بیشترین وکمترین مقدار ذخیره رطوبت به ترتیب مربوط به تیمارهای کاشت مستقیم و روش رایج بود. در سال چهارم هرچند از نظر عملکرد بین تیمارها احتلاف معنی‌دار وجود نداشت، ولی بیشترین وکمترین عملکرد گندم به ترتیب مربوط به تیمار کم‌خاک‌ورزی روش رایج بود. از نظر مصرف سوخت و زمان انجام عملیات، بیشترین و کمترین مقدار مربوط به روش رایج و کاشت مستقیم بود. بیشترین وکمترین مقدار بهره‌وری سوخت مربوط به تیمار کاشت مستقیم و روش رایج بود. با توجه به روند عملکرد محصول و بهره‌وری مصرف سوخت و به منظور حفظ رطوبت خاک و استفاده بهینه از سوخت در شرایط دیم، استفاده از روش‌های خاک‌ورزی حفاظتی (کم‌خاک‌ورزی و کاشت مستقیم) به جای شخم با گاوآهن برگرداندار توصیه می‌شود.