بررسی اثر حفاظتی عصاره‌ی هیدروالکلی گیاه مرزه (Satureja hortensis) بر حجم آسیب بافتی و امتیاز نقص‌های نورولوژیک در مدل سکته مغزی موش صحرایی نر نژاد ویستار

زمینه و هدف: سکته مغزی سومین عامل مرگ­ومیر و اولین عامل ناتوانی در جهان است. در طی ایسکمی، تولید رادیکال­های آزاد افزایش می­یابد. آنتی­اکسیدان­ها می­توانند از اکسیداتیو ناشی از تولید رادیکال­های آزاد جلوگیری کنند. از آنجایی که مرزه دارای ترکیب‌های آنتی‌اکسیدانی است، هدف از این مطالعه بررسی اثر عصاره مرزه بر حجم آسیب بافتی و نقص­های نورولوژیک بود. روش بررسی: در این مطالعه تجربی 35 موش صحرایی نر نژاد ویستار به 5گروه(7تایی) تقسیم شدند؛ گروه کنترل(تیمار با آب مقطر+ القای ایسکمی)، سه گروه آزمایشی(تیمار با عصاره هیدروالکلی مرزه با دوزهای50، 75 و 100میلی­گرم برکیلوگرم+ القای ایسکمی) و گروه شم(آب مقطر  و عدم القای ایسکمی). تیمار به مدت 30 روز، به صورت خوراکی و از طریق گاواژ صورت گرفت. حیوانات هر روز یک بار و در ساعت 11ـ10 صبح تیمار شدند. القای ایسکمی از طریق انسداد شریان مغزی میانی به روش لونگا و همکاران صورت گرفت. این روش سبب القای ایسکمی موضعی  به مدت 60 دقیقه گردید. سپس حجم آسیب بافتی توسط نرم افزار Image Tool و امتیاز نقص­های نورولوژیک با استفاده از بررسی­های رفتاری، مورد ارزیابی قرار گرفت. داده‌ها با استفاده از آزمون من ویتنی تجزیه و تحلیل شدند. یافته‌ها: پیش تغذیه­ با عصاره­ی مرزه سبب کاهش حجم سکته­ی مغزی کل، در هر سه دوز 50 میلی­گرم برکیلوگرم (29/4±52/150)، 75 میلی­گرم برکیلوگرم (98/5±18/136) و 100 میلی­گرم برکیلوگرم (22/5±83/106) نسبت به گروه کنترل (85/3±9/196) گردید(001/0p<). هم‌چنین عصاره سبب کاهش امتیاز نقص­های نورولوژیک در دو گروه دریافت کننده دوز 75 میلی‌گرم برکیلوگرم(26/0±85/1) و 100(31/0±1)، نسبت به گروه کنترل(28/0±28/4) گردید(001/0=p). نتیجه­گیری: به نظر می­رسد مرزه بتواند به دلیل کاهش حجم آسیب بافتی و اختلالات نورولوژیک، اثر حفاظتی در برابر آسیب­های ناشی از سکته­ی مغزی اعمال کند.