بررسی اثر تاریخ کاشت بر عملکرد و اجزاء عملکرد ارقام ماش در شرایط آب و هوایی دزفول

به منظور بررسی اثر تاریخ کاشت بر عملکرد و اجزاء عملکرد ارقام ماش آزمایشی در سال 1386 در منطقه دزفول انجام شد. این تحقیق به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی و در چهار تکرار انجام شد تیمارها شامل ارقام ماش در چهار سطح بنام (V1) 8-9600- VC3، (V2) NM92 (V3) گوهر ( V4 ) 3-9-CN و تیمار تاریخ کاشت (D) درسه سطح که شامل 1/4/1386 (D1) و 15/4/1386D2) ) و 30/4/1386 (D3 ) بودند. پارامترهای تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف، وزن هزار دانه، عملکرد اقتصادی، عملکرد بیولوژیک، عملکرد کاه، شاخص برداشت مورد مطالعه قرارگرفتند. نتایج حاصل از آزمایش نشان داد در تاریخ کاشت اول تیرماه بیشترین عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک و عملکرد کاه به ترتیب به مقدار 7/2019، 6/5286 و 7/375 کیلوگرم بر هکتار، تعداد غلاف در بوته ( 27/23) ارزیابی شد بیشترین وزن هزار دانه هم در تاریخ کاشت دوم برابر 79/59 گرم و بیشترین تعداد دانه در غلاف (86/9) و شاخص برداشت ( 78/38) در تاریخ کاشت سوم بدست آمد. از نظرمقایسه ارقام مورد مطالعه رقم NM92 دارای بالاترین تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف، عملکرد اقتصادی، عملکرد بیولوژیک و عملکرد کاه به ترتیب به مقدار، 5/33 ، 53/11، 2/2362، 8/6488 و 4562 کیلوگرم بر هکتار بود در صورتیکه بیشترین وزن هزار دانه در رقم 3-9-CN بدست آمد که از این نظر برتری خود را نسبت به سایر ارقام در این منطقه نشان داد. اثرات متقابل تاریخ کاشت و رقم بر صفات مورد بررسی نشان داد تیمار D1V2 با عملکرد اقتصادی 6/2662 کیلوگرم در هکتار و با تعداد 5/35 غلاف در بوته و تیمار D1V3 با تعداد 7/17 دانه در غلاف بالاترین عملکرد را تولید نموده است. کمترین میزان عملکرد اقتصادی در تیمار D3V4 به مقدار 3/1423 کیلوگرم بر هکتار و برای تیمار D1V3 برابر 3/1747 ارزیابی شد. بنابر نتایج ارزیابی در این تحقیق، تاریخ کاشت اول تیرماه ( D1 ) به عنوان بهترین تاریخ کشت برای ارقام ماش و بهترین رقم نیز تیمار NM92 ( V2) برای کشت در این منطقه شناخته شد و هرچه تاریخ کاشت از اول تیرماه به تاخیر افتد عملکرد به عنوان مهمترین فاکتور عملکرد کاهش می‌یابد.