بررسی اثر آتش بر برخی از عوامل خاکی در یک بوم‌سازگان جلگه‌ای (مطالعه موردی: مراتع قشلاقی بهشهر)

Authors

  • رضا تمرتاش عضو هیأت علمی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
Abstract:

آتش به عنوان یک عامل بوم شناختی، دارای اثرات منفی یا مثبت بر اجزای تشکیل دهنده بوم-سازگان‌‌ها می‌باشد. در این تحقیق، اثر آتش بر برخی خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک در مراتع قشلاقی بهشهر مورد ارزیابی قرار گرفت. به‌طوری‌ که یک محدوده‌ی معرف آتش سوزی در اراضی مرتعی و یک محدوده در اراضی مرتعی تبدیل شده به زراعت، جهت نمونه‌برداری انتخاب و در کنار هر یک از آن‌ها، یک منطقه همگن به‌ عنوان شاهد (بدون حریق) تعیین شد. نمونه‌برداری از خاک به روش سیستماتیک- تصادفی با استفاده از سه ترانسکت 100 متری که بر روی هر یک از آن‌ها 10 محل نمونه‌برداری (جمعاً 30 نمونه) به صورت تصادفی تعیین گردید، انجام شد و نمونه‌های خاک از عمق صفر تا 15سانتی‌متری برداشت گردید. خصوصیات فیزیکوشیمیایی نمونه‌های خاک شامل چگالی ظاهری، رطوبت، بافت، پتاسیم، فسفر، نیتروژن، کربنات کلسیم معادل، کربن آلی، اسیدیته و قابلیت هدایت الکتریکی خاک در آزمایشگاه تعیین شد. در نهایت داده‌های به‌دست آمده از طریق آزمون t و با استفاده از نرم‌افزار SPSS v.19 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته‌های تحقیق نشان داد که آتش‌سوزی در مراتع مورد مطالعه اثر معنی‌داری بر کاهش رطوبت (P≤ 0.01) و کربن‌ آلی خاک (P≤ 0.05) داشته ولی میزان فسفر (P≤ 0.01)، پتاسیم، قابلیت هدایت الکتریکی و اسیدیته خاک را به‌طور معنی‌داری (P≤ 0.05) افزایش داده است. در صورتی که در مراتع تبدیل شده به زراعت اختلاف معنی‌دار تنها در افزایش پتاسیم (P≤ 0.05) و کاهش رطوبت (P≤ 0.01) مشاهده گردید. به‌طور کلی نتایج نشان داد که خصوصیات شیمیایی خاک در بوم‌سازگان‌های طبیعی نسبت به مناطق دست‌خورده توسط انسان، واکنش مشخص و محسوس‌تری نسبت به آتش از خود نشان داده است. همچنین با توجه به نتایج بدست آمده، لزوم اجرای برنامه‌های مدیریتی نظیر کنترل شدت و مدت آتش جهت هدایت اثرات بعدی آتش ضروری به نظر می‌رسد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی عمده‌ترین عوامل تأثیر‌گذار بر مدیریت چرا در مراتع مناطق خشک (مطالعه موردی: مراتع قشلاقی استان سمنان)

تحقیق حاضر با هدف بررسی عوامل مؤثر در مدیریت چرا در مراتع قشلاقی به شیوهء پیمایشی در سال 1387 در استان سمنان به اجرا در آمد. تمام بهره‌برداران از مراتع قشلاقی در استان سمنان، جمعیت مورد بررسی در این پژوهش را تشکیل می­دهند. تعداد نمونه با استفاده از روش نمونه‌گیری طبقه‌بندی شده با تخصیص نسبتی و به کار‌گیری فرمول کوکران 30 مرتع بدست آمد. داده‌ها با کمک پرسشنامه و بازدید‌های میدانی جمع‌آوری و با ا...

full text

بررسی و تحلیل عوامل اقتصادی اجتماعی مؤثر در تخریب و کاهش سطح مراتع (مطالعه موردی: مراتع قشلاقی جویبار- استان مازندران)

عوامل متعددی باعث تخریب و کاهش سطح مراتع قشلاقی می‌گردد که به طور دقیق و ریشه‌ای‌، به ویژه در حوزه‌های اقتصادی و اجتماعی، تحقیق و بررسی نشده‌اند و سهم و نقش آنها در تخریب منابع طبیعی مشخص نشده است. بنابراین، ضرورت دارد در برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری در بخش منابع طبیعی به ویژه مراتع، به نیروهای محرک انسانی در کنار نیروهای محرک فیزیکی توجه شود. هدف تحقیق حاضر شناخت عوامل اقتصادی- اجتماعی مؤثر بر کا...

full text

بررسی ارتباط پوشش گیاهی با عوامل خاکی با استفاده از آنالیز چند متغیره (مطالعه موردی: مراتع قشلاقی حوزه چمران استان خوزستان)

پوشش گیاهی از مهمترین عوامل تأثیرگذار بر پایداری و تعادل اکوسیستم‌ها است و شناخت دقیق عواملی که باعث استقرار و پراکنش آن می‌شوند، برای مدیرت پایدار منابع طبیعی ضروری است. با توجه به اهمیت زیاد خاک در تنوع و پراکنش پوشش گیاهی، مطالعه کنونی با هدف شناخت جوامع گیاهی و بررسی روابط بین پوشش گیاهی با خصوصیات خاک در حوزه آبخیز چمران بهبهان در استان خوزستان انجام گرفت. برای نمونه‌برداری، ابتدا منطقه بر...

full text

بررسی عوامل خاکی و فیزیوگرافی موثر بر شاخص‌های تنوع گیاهی در مراتع نیمه خشک (مطالعه موردی: مراتع خانقاه سرخ ارومیه)

دستیابی به برخی از ویژگی‌های کمی و کیفی پوشش گیاهی از جمله تنوع گیاهی برای مرتعداران جهت اعمال مدیریت صحیح، ضروری می‌باشد. به منظور مطالعه شاخص‌های تنوع گیاهی، مراتع حوزه آبخیز خانقاه سرخ با مساحتی بالغ بر 2000 هکتار در محدوده ارتفاعی 1400 تا 2400 متر از سطح دریا در استان آذربایجان غربی انتخاب شد. 3 تیپ گیاهی با نام‌های Astragalus microcephalus - Acanthophyllum microcephalum  Pteropyrum aucheri...

full text

مطالعه پویایی پوشش گیاهی مراتع دشتی مغان در استان اردبیل (مطالعه موردی در مراتع قشلاقی بران)

قسمت اعظم مراتع کشور ما در مناطق خشک و نیمه خشک قرار دارد که در این اقلیم تغییرپذیری پوشش گیاهی تحت تأثیر تغییرات متوازن جریان انرژی در اکوسیستم مرتع است که معمولا در ترکیب و ساختار پوشش گیاه در طول زمان رخ می‌دهد از طرف دیگر عوامل انسانی و بالاخص مدیریت مرتع نقش تأثیرگذاری در حفظ ثبات و یا تخریب آن ایفا می نماید. بر همین اساس پایش پوشش گیاهی مرتعی مناطق قشلاقی در استان اردبیل از سال 1387 تا 13...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 69  issue 1

pages  21- 33

publication date 2016-05-21

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023