بررسی اثرات مزمن سولفور موستارد(گاز خردل) برروی پارانشیم کبد رت نر

  سابقه و اهداف: سولفور موستارد تحت عنوان گاز خردل در جنگ علیه ایران به کار گرفته شد واین گاز از جمله گروه مواد تاول زا بوده واز طریق آلکیله کردن عوامل موجود در بدن انسان باعث فلج شدن اعمال فیزیولوژیک واختلال در کارکرد غشاء سلولی ودر نتیجه انهدام سلولها می گردد. در این مطالعه تاثیر سه دوز متفاوت از سولفور موستارد بر روی پارانشیم کبد موش بزرگ آزمایشگاهی مورد بررسی قرار گرفت.   مواد و روشها : در این تحقیق 80 راس رت نر بالغ، سه ماهه، از نژاد NMARI در 8 گروه آزمایشی مورد مطالعه قرارگرفت. گروههای مورد بررسی شامل: نرمال، حلال و سولفور موستارد با دوزهای mg/kg 5/2 و kg / mg 5 و kg / mg 10بوده است. تزریق ها در ناحیه ایلیاک راست و به صورت داخل صفاقی ( IP )صورت گرفت و گروههای مذکور بعداز سپری شدن 2و8 هفته بیهوش گشته و بعداز نمونه برداری از دو نقطه مشخص ویکسان، در همه نمونه ها در فرمالین 10 درصد قرار داده شد و پس از سپری شدن مراحل پاساژ بافتی با رنگ آمیزهای HE و PAS مورد بررسی قرار گرفتند.   یافته ها: یکی از عوارض قابل مشاهده در گروه آزمایشی kg / mg 5/2 دیلاتاسیون و پر خونی وریدمرکز لبولی،محو شدن حدود سیتوپلاسم، هیپرکرومازی هسته هپاتوسیت ها وبعضا متورم شدن سلولها وپرخونی سینوزوئیدها می باشد. در گروه آزمایشی kg / mg 5 بهم خوردگی نظم سلول های کبدی و طرح لبولی کبد، متورم شدن بعضی از هپاتوسیت ها و آرایش لبولی کبد، دیلاتاسیون چشمگیر سینوزوئیدها می باشد. در گروه آزمایشی kg / mg 10 بهم خوردن نظم قرارگیری هپاتوسیت ها و آرایش لبولی کبد، دیلاتاسیون وپرخونی سینوزوئیدها و وریدمرکز لبولی،پیدایش واکوئل های حاوی چربی در سیتوپلاسم هپاتوسیت ها،از بین رفتن حالت یکنواختی سیتوپلاسم، همچنین متورم شدن و پیکنوز هپاتوسیت ها می باشد. این تحقیق، کاهش میزان گلیکوژن رادر گروه آزمایشی kg / mg /5 و kg / mg 10با رنگ آمیزی PAS نشان می دهد.   نتیجه گیری: سولفور موستارد به عنوان یک عامل آزار رسان برکارکرد کبد شناخته شد که موجب اختلال عملکرد در آن می شود. نتایج به دست آمده حاکی از آن می باشد که آسیب سلول های کبدی در دوزها وزمانهای متفاوت، یکسان نمی باشدو به نظر می رسد هر چه دوز عامل بالاتر بوده وزمان در معرض قرارگیری طولانی تر باشد، آسیب شدیدتر خواهد بود.