بررسی آلودگی‌زدایی خاک‌های آلوده به‌فلزات‌ سنگین، یک پژوهش موردی

Authors

  • حمیدرضا پیروان دانشیار گروه مهندسی پژوهشی حفاظت آب و خاک، پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
  • رامین سلماسی استادیار بخش تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان شرقی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تبریز، ایران*(مسوول مکاتبات).
Abstract:

زمینه و هدف: آبیاری زمین­های زیر کشت سبزی­های خوراکی به وسیله پساب­های آلوده، موجب می­شود که فلزات سنگین در این گیاهان انباشته شوند. تثبیت فلزات سنگین در محل با استفاده از اصلاح­گرهای معدنی، روشی است که برای کاهش جذب فلزات به­وسیله گیاهان بسیار مورد توجه قرار گرفته است. بر این اساس، در پژوهش حاضر، بررسی کارآیی پنج نوع اصلاح­گر معدنی، برای تثبیت فلزات سنگین خاک­های کشاورزی اطراف شهرستان تبریز که با پساب های آلوده آبیاری می­شوند، مد نظر بوده است. روش بررسی: به نیم گرم از  پنج اصلاح­گر کلسیت، ایلیت، هماتیت، زئولیت و بنتونیت و 10 نمونه خاک برداشت­شده از خاک­های واقع در شمال غرب شهرستان تبریز، محلول­های حاوی عناصر کادمیوم، سرب، نیکل، مس و روی اضافه شد. بعد از دو ساعت قرار دادن در دستگاه تکان­دهنده، غلظت این پنج عنصر در محلول­های صاف شده با استفاده از دستگاه جذب اتمی اندازه گیری شد.  با استفاده از آزمون دانکن، مقایسه میانگین­ها انجام و در نهایت، اصلاح­گرهای بهینه در این رابطه مشخص شد. یافته­ها: نتایج نشان داد تفاوت آشکاری بین مواد اصلاح­گر از لحاظ میزان جذب پنج عنصر وجود دارد، به­طوری­که بیشترین میزان جذب عناصر کادمیوم، نیکل و روی مربوط به کلسیت؛ بیشترین میزان جذب عناصر سرب و مس مربوط به هماتیت و برای هر پنج عنصر کمترین میزان جذب مربوط به ایلیت بوده است. کلسیت، زئولیت، بنتونیت و هماتیت ظرفیت جذب بالاتر معنی­داری در سطح پنج درصد برای عناصر کادمیوم، نیکل و روی نسبت به تمام خاک­های مورد آزمایش داشتند. در مورد سرب، بالاترین میزان جذب با استفاده از اصلاح­گرهای کلسیت و هماتیت (بدون تفاوت معنی دار با همدیگر) انجام شد. بحث و نتیجه گیری: کلسیت، هماتیت و زئولیت بالاترین میزان جذب مس را داشتند، در حالی که بیشترین میزان جذب این عنصر در سطح پنج درصد اختلاف معنی­دار با دو ماده اصلاحی دیگر، بوسیله هماتیت انجام گرفت. کلسیت و هماتیت مشترک بین پنج اصلاح­گر بودند که در صورت اضافه شدن به 10 نمونه خاک مورد آزمایش­، توانستند باعث افزایش معنی­دار (در سطح پنج درصد) ظرفیت جذب پنج آلاینده کادمیوم، مس، روی، نیکل و سرب شوند و بدین وسیله کاهش جذب عناصر یاد شده در گیاهان زیر کشت مناطق کشاورزی اطراف شهرستان تبریز را موجب شوند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

اثرات لجن فاضلاب بر زیست‌پالایی خاکهای آلوده به نفت خام

در طول جنگ بیش از 6 تا 8 میلیون بشکه نفت خام در خلیج فارس ریخته شد و مقادیر عظیمی از این آلودگی‌ها به خاک خوزستان منتقل گردید. وجود این خاکهای آلوده یک خطر جدی برای محیط زیست به‌شمار رفته و اصلاح آنها امری ضروری است. برای دستیابی به این مهم روش زیست‌پالایی شامل کنترل، کاهش و حذف آلودگی از محیط زیست با استفاده از افزایش فعالیتهای بیولوژیکی محیط، مورد مطالعه قرار ‌گرفت. در این بررسی نفت خام با غل...

full text

مقایسه روشهای مختلف استخراج فلزات سنگین از خاکهای آلوده (مطالعه موردی اطراف کارخانه سرب و روی زنجان)

آلودگی خاک به فلزات سنگین خطرات زیادی را برای سلامتی اکوسیستمها ایجاد کرده است. شستشوی خاک یکی از تکنیک های درجا برای آلودگی زدایی خاک است. در این تکنیک، فلزات سنگین با استفاده از عوامل متحرک-کننده از خاک خارج می گردند. این تکنیک در آزمایشگاه به دو صورت پیمانه ای و ستونی قابل اجرا است. هدف از این تحقیق، مقایسه دو روش استخراج پیمانه ای(شامل زمانی و پی درپی) و ستونی( شامل پیوسته و پالسی)، با استف...

15 صفحه اول

بررسی وضعیت فلزات سنگین خاکهای غرب شهر تهران(مطالعه موردی: پارک جنگلی چیتگر)

در دهه های اخیر شاهد رشد روزافزون صنایع و حجم ترافیک جاده ای کلانشهر تهران، و درنتیجه ورود میزان زیادی آلودگی به محیطزیست این شهر بودهایم. در این پژوهش، به منظور بررسی وضعیت فلزات سنگین خاک در تهران، پارک جنگلی چیتگر و زمینهای اطراف آن مورد مطالعه قرار گرفت. 116 نمونه خاک سطحی با استفاده از روش شبکهبندی منظم و با فاصله 250 متر برداشته شد. غلظت کل هفت فلز سنگین سرب، نیکل، کادمیوم، روی، آهن، منگن...

full text

بررسی جذب و تجمع کادمیم در اندامهای مختلف محصولات غده‌ای در خاکهای آلوده

آلودگی محیط‌زیست با فلزات سنگین و انتقال آن به محصولات زراعی به‌عنوان یک مشکل جهانی در حال گسترش، مطرح می‌باشد. مطالعات زیادی در زمینه استفاده از آبهای آلوده و پسابهای حاوی فلزات سنگین در کشاورزی انجام شده است، ولی اطلاعات در زمینه جذب فلزات سنگین از محیط ریشه و تجمع آن در بخشهای مختلف گونه‌های زراعی، به‌ویژه محصولات غده‌ای بسیار محدود است. این تحقیق با هدف بررسی تأثیر غلظت کادمیم در خاک محیط ر...

full text

بررسی آلودگی خاکهای منطقه جنوب تهران در مسیر روانابهای سطحی به فلزات سنگین

حضور فلزات سنگین در غلظتهای بالا در خاک برای گیاهان، حیوانات و انسان سمّی است. در این تحقیق مناطق جنوبی تهران و آب آبیاری این منطقه که همواره تحت تأثیر عوامل آلوده کننده و روانابهای عبوری این شهر قرار می‌گیرد، مورد مطالعه قرار گرفت. نمونه‌های خاک از 18 ایستگاه نمونه‌برداری جمع‌آوری و پس از استخراج فلزات سنگین به‌روش عصاره‌گیری، با استفاده از جذب اتمی، تعیین غلظت گردید. در این مطالعه غلظت برخی فل...

full text

ارزیابی تاثیر صنایع آلاینده بر میزان فلزات سنگین در خاکهای اطراف آن (مطالعه موردی: کارخانه سیمان ایلام)

امروزه آلودگی محیط زیست با فلزات سنگین به مسئله ای جهانی تبدیل شده است. فلزات سنگین می توانند از طریق منابع انسانی و طبیعی وارد محیط زیست شوند. خاک می تواند آلودگی های زیست محیطی را در خود نگه دارد و از طریق آنالیز شیمیایی خاک می توان به این آلودگی ها پی برد. هدف از این تحقیق میدانی، بررسی میزان آلودگی خاکهای اطراف کارخانه سیمان ایلام به فلزات سنگین و سمی می باشد. در این راستا تعداد 20 نمونه خا...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 20  issue 4

pages  25- 32

publication date 2018-12-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023