بررسی آب مجازی درون‌حوزه‌ای در حوضه آبریز سفیدرود

تجارت آب مجازی، در بخش‌های صنعتی، کشاورزی و اجتماعی و در سطوح مختلف کشوری و جهانی قابل‌بررسی است. در پژوهش حاضر، آب مجازی در بخش آبیاری و در مقیاس درون‌حوزه‌ای، در حوضه آبریز سفیدرود ارزیابی شد تا نتایج آن در تخصیص منابع آب حوضه مورداستفاده قرار گیرد. بر این اساس هشت الگوی کشت (S1- S8) در حاشیه رودخانه قزل‌اوزن (استان‌های زنجان و آذربایجان شرقی) طی سال‌های 1404-1380 توسط مدل SWAT ارزیابی شد. در این راستا، اطلاعات هواشناسی، هیدرولوژیکی رودخانه و عملکرد محصول زراعی برای سال‌های 1404- 1394، از طریق مدل سری زمانی ARIMA تولید گردید. مقایسه مقادیر متوسط آب مجازی گندم (24/3-73/2) و برنج (06/4-28/3 مترمکعب بر کیلوگرم) در استان‌های زنجان و آذربایجان شرقی، نشان داد که کشت گندم گزینه مناسب‌تری در منطقه می‌باشد. نتایج نشان داد الگوی کشت 50 درصد گندم آبی- 50 درصد گندم دیم (S6)، گزینه مناسبی برای جایگزین شدن کشت برنج در حاشیه رودخانه قزل‌اوزن در استان‌های زنجان و آذربایجان شرقی می‌باشد. همچنین تبادل آب مازاد گزینه S6 به استان پایین‌دستی حاشیه رودخانه قزل‌اوزن (گیلان) منجر به کاهش آب مجازی کشت برنج در این استان می‌شود.