برخاستگاه و جایگاه زمین‌ساختی ماسه‌سنگ‌های توربیدیتی ائوسن سراوان،جنوب خاوری ایران

Authors

  • اسداله محبوبی استاد، گروه زمین‌شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
  • خسرو خسرو تهرانی استاد، گروه زمین‌شناسی، دانشکده علوم‌پایه، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران
  • رضا موسوی حرمی استاد، گروه زمین‌شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
  • کاظم شعبانی گورجی دانشجوی دکترا، گروه زمین‌شناسی، دانشکده علوم‌پایه، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران
Abstract:

در این پژوهش منشأ‏ و موقعیت زمین‌ساختی ماسه‌سنگ‌های توربیدیتی ائوسن سراوان در جنوب خاوری ایران، با استفاده از روش‌های سنگ‌نگاری و ژئوشیمیایی مورد مطالعه قرار گرفته است. این ماسه‌سنگ‌ها دارای گسترش جانبی زیادی بوده که در فواصل طولانی چندین کیلومتری قابل ردیابی هستند. مرز زیرین آنها تند بوده و توالی بوما (Tbcde, Tabc, Tbcd, Tabcd) به همراه ساختمان‌های رسوبی مانند لایه‌بندی تدریجی، قالب‌های جریانی و شیاری، لامیناسیون مورب مسطح، ریپل‌مارک‌های جریانی و لامیناسیون موازی دیده می‌شوند. همچنین اثر فسیل‌های مربوط به آب‌های ژرف (رخساره اثر فسیلی نرئیتس)، گاه فراوان یافت می‌شوند. مجموعه ویژگی‌های یادشده می‌توانند نشان‌دهنده رسوب‌گذاری به وسیله جریان‌های توربیدیتی باشد. بررسی‌های سنگ‌نگاری نشان می‌دهند که این ماسه‌سنگ‌ها دانه‌ریز تا دانه‌درشت بوده و بیشتر دانه‌ها جورشدگی ضعیف تا متوسط داشته و نیمه زاویه‌دار تا نیمه گردشده با کرویت متوسط هستند. در این ماسه‌سنگ‌ها که از نوع فلدسپاتیک لیت‌آرنایت هستند، کوارتز تک‌بلوری و چندبلوری، فلدسپار و خرده‌های سنگی آتشفشانی و دگرگونی دیده می‌شود و ترکیب کلی آنها به صورت Q55F14.7L30.3 است. ترکیب عناصر اصلی، فرعی و خاکی کمیاب در این نهشته‌ها نشان می‌دهد که منشأ‏ آنها از سنگ‌های آذرین حدواسط تا فلسیک بوده است. میانگین شاخص دگرسانی شیمیایی (CIA) محاسبه شده تقریباً 62 است که نشان‌دهنده هوازدگی شیمیایی کم تا متوسط سنگ منشأ‏ و یا رسوبات در طی حمل و نقل است.  بر  پایه داده‌های سنگ‌نگاری، مشخص شد که موقعیت زمین‌ساختی نهشته‌های مورد مطالعه، کوهزایی‌های با چرخه مجدد و از نوع انتقالی بوده و نمودارهای تفکیک‌کننده زمین‌ساختی بر پایه عناصر اصلی و فرعی نیز محیط زمین‌ساختی حاشیه‌های فعال قاره‌ای و کمان‌های ماگمایی قاره‌ای را نشان می‌دهد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

زمین‌شناسی، سنگ‌شناسی و تحولات ماگمایی سنگ‌های آتشفشانی ائوسن در منطقه آق‌داغ، شمال خاوری ابهر

منطقۀ بررسی شده در بردارندۀ گدازه­ها و سنگ­های ولکانوکلاستیک با ترکیب بازالتیک­آندزیت، آندزیت، تراکی­آندزیت، تراکیت، تراکی داسیت، داسیت و ریولیت-ایگنیمبریت hsj که در پنج مرحله و در محیط آب‌دار تا خشکی فوران یافته‌اند. همۀ سری­های آتشفشانی به‌وسیلۀ توده­های نیمه‌عمیق اسیدی جوان­تر قطع شده­اند. سنگ­های آتشفشانی با ترکیب حدواسط-اسیدی، شواهد اختلاط و آمیختگی ماگمایی را در خود ثبت کرده­اند. در نمودا...

full text

ریزرخساره ها و محیط های رسوبی توالی پالئوسن- ائوسن در بخش خاوری خلیج فارس

نهشته های پالئوسن- ائوسن در بخش خاوری خلیج فارس (چاه های a و b) شامل سازند پابده و زبانه های جهرم می باشد. دراین مطالعه براساس بررسی اجزاء زیستی و غیرزیستی تشکیل دهنده، 7 رخساره میکروسکوپی در قالب کمربند رخساره ای دریای باز شناسایی شده اند که از شیب کربناته تا محیط عمیق و نیمه عمیق (همی پلاژیک و پلاژیک) نهشته شده اند. همچنین علاوه بر رخساره های برجا می توان به رخساره های دوباره نهشته شده کربنات...

full text

داده های زمینگرمایی ایران و تعبیرهای زمینساختی آن

مطالعة نحوة توزیع شار گرما که از زیر شاخه های مهم ژئوفیزیک است در ایران سابقة زیادی ندارد و پیش از این فقط در مورد مناطق نفت خیزجنوب کشور انجام شده است. در این مقاله داده های دمای ته چاههای نفت وگاز مربوط به ایران مرکزی‘ گپه داغ‘ دشت ساحلی خزر و دشت مغان برای محاسبه شیو زمینگرمایی این مناطق مورد استفاده قرار گرفته و نتایج حاصل با اطلاعات مربوط به زاگرس- خلیج فارس مقایسه شده است. دامنه و نحوة تغ...

full text

زمین شناسی، ژئوشیمی و جایگاه زمین ساختی چند مخروط آتشفشانی در جنوب خاوری ایران

مخروط‌های آتشفشانی کوه سُم، کوه زا بزرگ و کوه زا کوچک در جنوب خاوری شهرستان بم و شمال باختری آتشفشان بزمان قرار دارند. این مخروط‌ها از نظر زمین‌شناسی متعلق به زون ایران مرکزی و حاشیه جنوب خاوری بلوک لوت هستند. گدازه‌های آنها ترکیب بازالت، اُلیوین‌بازالت، آندزیت و آندزی‎بازالت با بافت غالب تراکیتی دارند.کانی‌های اصلی این گدازه‌ها پلاژیوکلاز، پیروکسن و اُلیوین است. نهشته‌های آذرآواری، لاپیلی، ...

full text

جایگاه و اهمیت تاریخ‌نویسی خاوری در تاریخ‌نویسی صدر قاجار

در فاصله تأسیس دولت قاجار تا پایان سلطنت فتحعلی شاه (صدر قاجار) وقایع‌نگاران و مورّخان زیادی ظهور کرد. آن‌ها تاریخ‌هایی با ارزش‌های متفاوت نوشتند و تاریخ‌نویسی در این دوره را از حیث کمّی و در پاره‌ای موارد از حیث کیفی به توسعه و ترقّی نسبی رساندند. میرزا فضل‌الله خاوری شیرازی، در سال آخر سلطنت فتحعلی‌شاه آخرین اثر در تاریخ‌نویسی صدر قاجار را با نام تاریخ ذوالقرنین نوشت. سبک و رویه خاوری در نوشتن ت...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 23  issue 91

pages  161- 172

publication date 2014-06-21

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023