برآورد گنجایش تبادل کاتیونی با استفاده از بعد فرکتال توزیع اندازه ذرات خاک

گنجایش تبادل کاتیونی خاک (CEC) یکی از ویژگی­های بسیار مهم خاک است. این ویژگی می­تواند نشان‌دهنده بسیاری از ویژگی­های خاک از جمله حاصلخیزی، سطح ویژه و میزان نگهداشت آب خاک باشد. از آنجائی­که اندازه­گیری این ویژگی پرهزینه، زمان­بر و نیاز به دستگاه­های آزمایشگاهی ویژه­ای دارد، از این رو برآورد آن با استفاده از توابع انتقالی خاک و به کمک ویژگی­های زودیافت خاک در مطالعات خاکشناسی اهمیت زیادی دارد. لذا هدف از این مطالعه، پی­ریزی توابع انتقالی رگرسیونی در برآورد گنجایش تبادل کاتیونی با استفاده از بعد فرکتال اندازه ذرات خاک است. برای این منظور 106 سری داده از بانک اطلاعاتی آمریکا (UNSODA) انتخاب، بعد فرکتال اجزای بافت محاسبه و از آن­ها برای پی­ریزی تابع انتقالی استفاده شد. کارایی تابع پیشنهادی با استفاده از خصوصیات زودیافت خاک مقایسه گردید. نتایج نشان داد از میان همه ویژگی­های زودیافت خاک تنها ضرایب بعد فرکتال، درصد رس و ماده­ آلی معنی­دار و در مدل رگرسیونی وارد شدند. مدل رگرسیونی پیشنهادی فرکتالی (62/0=R2، 3/5=RMSE و 004/0-=ME) و اعتبارسنجی (59/0=R2، 4/5=RMSE و 054/0-=ME) کارایی بسیار بهتری در مقایسه با توابع پیشنهادی، توابع بل و ونکولن و بروسما و همکاران داشت.