برآورد وراثت‌پذیری، همبستگی صفات عملکردی و ارزیابی میوه‌شناختی نتاج سیب

به‌منظور بررسی برخی از مهم­ترین ویژگی­های 560 نتاج بارور تنی و ناتنی سیب در سال‌های 1393 و 1394، پژوهشی روی درختان 7-6 ساله مستقر در باغ دورگ (هیبرید) واقع در ایستگاه تحقیقات مشکین‌آباد کرج صورت پذیرفت. این نتاج دورگ زودرس و متوسط رس در سال‌های 1385 و 1386 از بین 7000 دانهال به‌دست‌آمده از 44 ترکیب تلاقی (1384-1383)، بر پایۀ نشانگرهای ریخت‌شناختی (مرفولوژیک) گزینش شده بود. بررسی سطوح همبستگی صفات پدیدشناختی (فنولوژیک)، رشدی، زایشی و عملکردی در این پژوهش نشان داد، بین صفت زمان رسیدن و صفت‌های تغییر رنگ میوه و میزان ریزش میوه همبستگی مستقیم به ترتیب در سطح 01/0 و 05/0 وجود داشت. ضریب همبستگی سادۀ پیرسون بین ارتفاع درخت و توان رشد همبستگی مثبت در سطح 01/0 نشان داد، این نشان‌دهندۀ دقت در داده‌برداری صفت ارتفاع درخت به‌عنوان یکی از مؤلفه‌های توان رشد است. صفت عملکرد در درخت با دو صفت طول دورۀ گلدهی و نیز ارتفاع درخت به‌عنوان مؤلفۀ توان رشد همبستگی منفی نشان داد و به همین ترتیب بین توان رشد و تراکم گلدهی رابطۀ معکوس وجود داشت. عملکرد در درخت ارتباط معنی‌داری با درصد ریزش میوه نشان داد، ولی با ارتفاع درخت به‌عنوان مؤلفۀ توان رشد نداشت. نتایج بررسی میزان وراثت‌پذیری برخی از صفات مهم نشان داد، بالاترین میزان وراثت­پذیری عمومی مربوط به صفت عملکرد با 10/64 درصد و کمترین میزان وراثت­پذیری عمومی با 75/5 درصد مربوط به صفت طول دورۀ گلدهی بود، همچنین وراثت­پذیری زمان رسیدن میوه (زودرسی) 15/41 درصد ارزیابی شد. صفات کمی و کیفی میوۀ برخی نتاج بررسی شد و درنهایت دسته­بندی و تجزیۀ خوشه­ای 31 نژادگان (ژنوتیپ) دورگ سیب بر پایۀ صفات مورد بررسی در سه گروه قرار گرفتند.