بحران آذربایجان به روایت کاریکاتور: تاملی تاریخی برنشریه تهران مصور (۱۳۲۴-۱۳۲۵)
Authors
Abstract:
این پژوهش تلاشی است در جهت روشن کردن شیوه‌های بازنمایی بحران آذربایجان در کاریکاتورهای نشریه تهران مصور که توسط گفتمان مدرنیسم پهلوی جهت تثبیت فهم و روایتی خاص از هویت ملی بکار گرفته شدند. برای تحلیل بیست و چهار کاریکاتور تهران مصور در فاصله زمانی شهریور 1324 تا آذر 1325 از روش نشانه شناسی اجتماعی بهره بردیم تا با مطالعه نظام‌های نشانه‌ای از جمله نمادها به درک واقعیت‌های عینی بحران آذربایجان و نگرش عمومی نسبت به آن دست یابیم. بررسی فرایند معنی‌دار شدن کاریکاتورها بر اساس سه فرانقش مهم بازنمودی، تعاملی و ترکیبی در رویکرد نشانه شناسی کرس و ون لیون نشان داد که گفتمان پهلوی آگاهانه با تقلید از نمادنگاری دوران انقلاب مشروطه و رضاشاهی به تثبیت آن بخش از مؤلفه‌های ایجابی هویت ملی پرداخت که وحدت ملی و امکان تجسم ایران به‌عنوان ملت واحد با مرزهای ثابت را فراهم می‌کرد. نمادهای قابل تصور و ملموس مانند نقشه، درخت، مادر وطن، تاریخ و شاهان پراقتدار و... در همین راستا بکار گرفته شدند. سکوت معنادار تهران مصور در خصوص نمادهای تمایزبخش قومی مانند زبان و قومیت و... با هدف انکار بحران در خودآگاهی عمومی نسبت به هویت جمعی برساخته‌ی ناسیونالیسم رسمی، انجام می‌شد. بهره‌گیری از نمادهایی دال بر توطئه، نفاق و صفات تمامیت خواهانه‌ی سران حزب توده و فرقه دموکرات به غیر سازی آنان کمک می‌کرد و مانع از آن بود تا فرقه اهداف خویش را سازگار با اصول مشروطیت و قانون اساسی جلوه دهد و یا به شیوه مشابه مرکز از شعارهای ناسیونالیستی جهت جلب حمایت و همدلی آزادی خواهان بهره گیرد. گفتمان جنسیت و خشونت در نمادنگاری کاریکاتورهای تهران مصور با تحریک غیرت ملی راه را برای عملیات سرکوبگرانه و نظامی در آذربایجان باز می‌کرد تا مفهوم اقتدار شاه و ارتش، ضامن استقلال و وحدت ملی کشور، تثبیت گردد.
similar resources
بررسی روایت تصویری به روش گرافیک نوول (رُمان مصور)
این تحقیق با هدف تعریف و شناخت گرافیک نوول یا رُمان مصور در زمینه تصویرسازی داستانی با رویکرد روایتگری بر اساس تصویر، انجام شده است. به این منظور پس از بیان کلیات تحقیق، ادبیات موضوع در قالب بررسی شده و جمع بندی و نتیجه گیری شده است. رمان مصور در طول همه فراز و نشیب هایش در عرصه زیبایی شناسی و در محدوده هنرهای تجسمی به تدریج شکل و هویتی خاص یافته و تبدیل به یک وسیله بیانیِ خاص با حیطه نفوذ بسیار ...
ناکارآمدی ارزش‌زدایی از روایت تاریخی
دیدگاهی که می‌پندارد هرگونه روایت تاریخی باید فاقد بار ارزشی باشد، چه دیدگاهی است و چرا باید این دیدگاه را ناکارآمد پنداشت؟این دو پرسش اصلی و سؤالات فرعی دیگری که به فراخور بحث مطرح می‌شوند و تلاش برای پاسخگویی به آنها، بنیاد مقاله‌ی حاضر را شکل می‌دهد.در واقع اساس این پژوهش بر این امر استوار است که هر کنش تاریخی، به ناگزیر دارای بار ارزشی است و چون روایت کردن تاریخ علاوه بر اینکه مقوله‌ای معر...
full textفرودستان به روایت طنز: تأملی تاریخی بر روزنامه چنته پابرهنه
مقاله حاضر در پی پاسخ به این پرسش است که چرا و چگونه یک روزنامه‌ی حاشیه‌ای مانند چنته پابرهنه می‌تواند و، با تعبیری قوی‌تر، باید در روشن ساختن زمانه‌ای که در آن می‌زیسته به کار گرفته شود و از این رو ضرورت دارد که به عنوان یک منبع اصلی در تاریخ‌نویسی به متن پژوهش‌های تاریخی بازگردد؟ برای پاسخ به این پرسش، پس از بررسی شماره‌های موجود روزنامه چنته پابرهنه از نظر سبک، لحن، محتوی و مخاطب در بستر تار...
full textمنظر تهران به روایت داستان‌های ادبی
زبان نویسندگان که روشنفکران جامعه هستند، نمایندة زبان جامعه است، لذا نوشته های آنها منبعی درخور برای شناخت محیط، منظر و فرهنگ به شمار می‌رود. این نوشتار درصدد است، نمادهای منظر شهری تهران را در ادبیات معاصر ایران، که به دست نویسندگان ایرانی قلم خورده، شناسایی کرده و مکان‌های خاطره انگیز تهران را در چهار دورة تاریخی معرفی نماید : اول : دوره قاجار و سال‌های اول حکومت رضا شاه؛ دوم : دوره پهلوی؛ س...
full textواکاوی جنبش های منطقه ای ایران در سال های ۱۳۲۴ - ۱۳۲۵ ش (مطالعۀ موردی: تأثیر فرقۀ دموکرات آذربایجان بر نهضت جنوب فارس)
موقعیت استراتژیک ایران و داشتن مرز مشترک طولانی در شمال با کشور اتحاد جماهیر شوروی باعث شد که دو سال پس از آغاز جنگ جهانگیر دوم و هجوم آلمان به شوروی، سرزمین ایران مورد هجوم و اشغال نیروهای متفقین قرار گیرد. آنان هدف خود را از این اقدام، رساندن نیرو به شورویِِ تحت محاصره اعلام کردند. در شهریور 1320 ش، متفقین بدون توجه به مخالفت دولت ایران، وارد خاک این سرزمین شده و تا نزدیکیهای تهران پیشروی کردن...
full textMy Resources
Journal title
volume 9 issue 16
pages 137- 182
publication date 2018-03-21
By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.
Hosted on Doprax cloud platform doprax.com
copyright © 2015-2023