بازشناسی دو مثال قطعۀ عود در مکتب قدیم عرب

author

  • مهرداد پاکباز دکترای تئوری موسیقی، دانشگاه موسیقی و هنرهای نمایشی وین، اتریش و استادیار دانشکده هنرهای نمایشی و موسیقی، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران
Abstract:

مقاله‌ی حاضر کوششی است در جهت تحلیل وبازگردانی دو قطعه‌ی آوانگاری شده به طریق ابجدی برای ساز عود که از جلال‌الدین ارموی (موسیقی‌دان قرن هفتم هـ.. ق.) بر جای مانده است. ذکر اصطلاحاتی مانند «مُجَنَّب»، «مطلق» و «طریق» در عناوین مربوطه به این دو نمونه شیوه‌ای متفاوت با نام‌گذاری دیگر نمونه‌های آوانگاری‌شده توسط جلال‌الدین را آشکار می‌سازد. با در نظر گرفتن این اصل که وجه تشابه سیاق نام‌گذاری این دو نمونه با دیگر مثال‌های آوانگاری‌شده، اشاره به ساختارمایه و الگوی ضربی لحن بوده است، عدم قرابت این اصطلاحات با دیگر واژگان متداول در مکتب نوظهور منتظمیه، فرض متفاوت بودن هویت این دو اثر را نیز مطرح می‌کند. روش پژوهش استناد به منابع تاریخی دسته اول برگرفته از اشارات پراکنده در رسالات و همچنین بهره‌گیری از مقالات رسمی مرتبط با موضوع است. در بخش نتیجه‌گیری، منشأ این دو نمونه‌ مرتبط با مکاتب قدیم عرب تشخیص داده شده است. همچنین جنبه‌ی تشریحی عناوین با محتوای اثر مؤکداً در حوضه‌ی الگوهای ضربی قابل تشخیص می شود. بدین‌گونه کاربری اصطلاحات مجنب و مطلق در تشریح مایه‌ و لحن با توجه به سیر تحولی اصول نظری موسیقی قدیم عرب تا پیدایش مکتب منتظمیه و عدم وجود مستندات به‌جای‌مانده از قرن شش هـ.. ق. تنها مبتنی بر فرضیات باقی می‌ماند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بازشناسی جایگاه سنت در مکتب تفسیری قرآن‌به‌قرآن براساس تفاوت دو مرحلة تدبر و تبیین (تفسیر)

مکتب تفسیری علامه طباطبایی با رویکرد قرآن‌به‌قرآن سال‌هاست ذهن پژوهشگران را به درک، بررسی، نقد و تکمیل خود مشغول کرده است. باوجود تلاش صاحب‌نظران و گشایش برخی دریچه‌های نوین، هنوز درک جامعی از چیستی این مکتب، به‌ویژه جایگاه سنت در آن به‌دست نیامده و بررسی‌های کنونی اشکال دارند و متناقض‌اند. یکی از دلایل مهم این نقصان، تفکیک نکردن «تدبر در قرآن» از «تبیین (تفسیر) قرآن» و خلط مباحث این‌دوست. در ا...

full text

تأثیرپذیری شاعران معاصر عرب از مکتب ادبی رمانتیک

گرایش شاعران معاصر عرب به مکتب رمانتیک، نقطۀ آغازین تحول در این شعر به شمار می­رود و رمانتیک­ها از گروه­های پیشتازی هستند که دگرگونی ادبیات عربی و  همگامی آن با عصر جدید، با تلاش­های آنان شروع شد. هرچند تعداد این جماعت در ابتدا اندک بود و بیشتر تغییر در حوزه معانی شعر را مد نظر داشتند، اما طولی نکشید که شمار آنها بیشتر شد و دامنه تحول­خواهی آنان نیز، گستردش یافت به طوری که در مدتی کوتاه، محتوا ...

full text

دو تقسیم بندی قدیم از کرامات صوفیه

کرامات صوفیه از جمله موضوعاتی است که جای بحث بسیار دارد و طبعا اولین قدم در این راه ، تقسیم بندی این کرامات است . در این مقاله ، دو تقسیم بندی قدیم از این کرامات ، معرفی و تلخیص شده اند ؛ اولین تقسیم بندی از سبکی ، حالتی عینی و دارای مصداق است ، ولی تقسیم بندی دوم ، از ابن عربی ، اصولا ذهنی است .

full text

بازشناسی هویتِ فرهنگ اسلامی در معماری نماهای ورودی (مطالعه موردی: خانه‌های بافت قدیم دزفول)

امروزه استفاده از الگوهای ناصحیح غربی در نماهای شهری، باعث ایجاد بحران هویت در معماری معاصر ایران شده است. برای برون-رفت از این بحران باید الگوهای هویت‌بخش اصیل ایرانی اسلامی شناسایی و برای طراحان ارائه شود. هدف این مقاله شناسایی عناصر هویت‌بخش نماهای ورودی خانه‌های بافت قدیم دزفول می‌باشد و به دنبال آن سوال اصلی این پژوهش این است که: "کدام ارزش‌های فرهنگ اسلامی بیشتر مورد توجه قرار گرفته‌اند؟"...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 17  issue 1(بهاروتابستان 1391)

pages  5- 14

publication date 2013-01-20

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023