بازشناخت مؤلفه های هویت اصیل معماری بومی ایرانی در غرب کشور، نمونه موردی: اورامان کردستان

هویت یکی از مهم ترین مسائل امروز جامعه جهانی است. رنگ باختن مفهوم هویت، مختص حوزه معماری نمی باشد؛ همچنان که این ضعف درحوزه های مختلف مشهود است. همسو با این نظریه، صاحبنظران معماری معتقدند، بحران هویت، معماری معاصر ایران را در برگرفته و تلاش های فراوانی جهت یافتن راه های خروج از این بحران صورتگرفته است. یکی از مهم ترین راهکارهای خروج از بحران، باز شناخت مؤلفه های هویت بخش معماری ایرانی می باشد. بخش مهمی از سابقه معماری و شهرسازی ایران، در نوار غربی کشور شکل گرفته است. در این مقاله، شاخص هایی از هویت معماری و شهرسازی ایران در منطقه اورامان استان کردستان در ناحیه غربی ایران، بررسی شده است. تطبیق الگوهای معماری مناطق شکل گرفته در این ناحیه با سایر نواحی کشور، اصولی را تبیین می کند که با توجه به این اصول، می توان مؤلفه های هویت بخش در معماری دوران معاصر را تعریف نمود. در این نوشتار به روش تحلیلی تطبیقی ویژگی های خاص معماری با هویت ایرانی در منطقه کردستان و با نگاهی ویژه در زمینه معماری ناحیه اورامان، معرفی و تحلیل شده است. در این زمینه با رویکردی به معماری، تأثیر اصول و ارزش های اسلامی در شکل گیری و هویت معماری اورامان مورد بررسی و تحلیل قرار می گیرد. نتایج مطالعات نشان می دهد در کنار شاخص های ساختاری و ویژگی های اقلیمی و تاریخی، بسیاری از ارزش ها و اصول معماری اسلامی نظیر محرمیت، درون گرایی و خودبسندگی به همراه اصول و ارزش های دینی، در ساختار معماری اورامان و ایجاد هویتی شاخص، متجلی شده است. عوامل فرهنگ، اعتقادات اسلامی و نحوه وضعیت اجتماعی مردم، در کنار شرایط اقلیمی و جغرافیایی تفاوت های بنیادین در الگوهای معماری منطقه به وجود آورده و در نهایت منجر به شکل گیری معماری با ارزش در منطقه شده است.