بازخوانی روابط معنایی واژۀ «العالَمین» براساس روش تحلیل مؤلفه‌ای

author

Abstract:

در مورد واژۀ «العالَمین» سؤالاتی وجود دارد که پاسخ‌های درخوری نیافته است؛ مثلاً اینکه چرا ماده‌ای از ریشۀ «عِلم» برای معنای «جهانیان» یا «جهان‌ها» به‌کار رفته است. لغویان مسلمان واژۀ «العالَمین» را عربی، و قرآن‌پژوهان غربی آن را عبری یا سریانی دانسته‌اند، اما هیچ‌کدام تفسیر روشنی برای معنای آن ارائه نکرده‌اند. روش این مطالعه، تحلیل واژه براساس مؤلفه‌های معنایی است؛ نخست، «العالَمین» براساس مؤلفه‌های آن در فرهنگ‌های عربی و غیرعربی به‌مثابۀ معنا‌شناسی تاریخی (درزمانی) تحلیل شده و سپس این کار به‌عنوان معنا‌شناسی همزمانی در بافت قرآنی پیش رفته است. در پایان میان این دو روش مقایسه شده تا روشن شود آیا نتیجۀ تحلیل درزمانی دربارۀ «العالَمین» با تحلیل همزمانی همخوانی دارد. براساس نتیجۀ تحقیق، واژۀ «العالَمین» در اصل با زبان‌های سبایی و فینیقی، و نیز עלם در آرامی و ܥܠܡ در سریانی ارتباط دارد و در زبان عربی به واژۀ «غُلام»نزدیک است. بهترین معنا‌ برای واژه در بسیاری از آیات قرآن «انسان‌ها»، گاهی «جوان‌ها» (پسران)، و در برخی آیات «آفریدگان» است؛ اما افزودن مؤلفۀ مکانی و پدیدآمدن معنای «جهان» برداشتی متأخر از آیات قرآن است. همچنین، برخلاف دیدگاه برخی مستشرقان، این واژه ارتباطی با منابع یهودی یا مسیحی ندارد.  

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بازخوانی اطلاعات معنایی از داده های مکانی با استفاده از سنجش همانندی معنایی براساس روابط مکانی

امروزه، به اشتراک گذاری داده های مکانی میان سازمان های مختلف به عنوان یک فاکتور اساسی در توسعه پایدار مورد توجه قرار گرفته است. افزایش حجم داده های رقومی و سهولت دسترسی به آنها از طریق وب، بازخوانی، تلفیق و به اشتراک گذاری آنها را با مشکل مواجه نموده است. فراهم کنندگان داده های مکانی از جوامع اطلاعاتی مختلف و با درک متفاوت از جهان پیرامون می باشند. بنابراین، این داده ها اصولاً ناهمگون بوده و در ...

15 صفحه اول

نگاهی معنایی بر دو واژۀ «جُناغ» و «جُنا» در شاهنامه

در بسیاری از نسخ شاهنامه، شرح‌ها و فرهنگ‌های نوشته‌شده بر آن، در باب معنای دو واژۀ «جُناغ» و «جُنا» اختلاف نظرهایی دیده می‌شود. معنای بیان‌شدۀ این دو واژه چندان با ابیاتی که این دو واژه در آن‌ها آمده‌است، سازگاری ندارد. از این رو، در این مقاله در پی آنیم که با در نظر گرفتن «بافت موقعیتی» ابیات شاهنامه، «استفاده از نشانه‌های درون‌متنی» موجود در شاهنامه و «نگاهی کُل‌گرایانه و جامع» بر ابیاتی که دو و...

full text

تحلیل روابط معنایی واژگان به‌کاررفته در ادبیات داستانی کودکان ایرانی

متن، حاصل هم‌نشینی نظام‌مند و بافت‌مدار سازه‌های زبانی در کنار یکدیگر است. بین واژگانی که یک متن را به وجود می‌آورند، روابط مختلفی برقرار است. از آنجا که بافت زبانی تأثیر زیادی بر درک مخاطبان از متن دارد، گزینش روابط مناسب بین واژه‌ها که بر معنای یکدیگر تأثیر می‌گذارند، می‌تواند از دشواری متن کاسته و به درک مطلب کمک کند. گزینش مناسب واژه و روابط واژگانی از اهمیت زیادی برخوردار است و اگر رعایت ن...

full text

معناشناسی سیستماتیک واژۀ ولایت و رسم شبکه‌های معنایی مرتبط با واژۀ ولایت در آموزه‌های امام رضا (ع)

ولایت از والاترین واژه‌ها و مفاهیمی است که از حیث معنای لغوی و اصطلاحی در کاربرد قرآنی و روایی مراتبی دارد و با مفاهیم متعددی گره خورده است. در یک سطح، ولایت به خداوند متعال منحصر است و از سویی این مقام به اذن خداوند متعال به انبیا و اولیا داده شده که ولایت آنها مقید، محدود و مأذون و در طول ولایت خداوند است. در این پژوهش با اتخاذ روش توصیفی – تحلیلی همراه با رویکرد زبانشناختی، مفهوم واژۀ ولایت ...

full text

مؤلفه‌های معنایی واژۀ «عربی» در قرآن‌کریم (از طریق واکاوی معنایی و نحوۀ‌ چینش همنشین‌های آن در آیات)

از جمله اوصاف قرآن ‌کریم، وصف آن به عربی بودن است، تعبیری که یازده مرتبه در قرآن به­کار رفته ‌است. این موارد استعمال، بیانگر تأکید خداوند بر این صفت است که قابل تأمل و تحقیق است. این پژوهش با استفاده از معناشناسی ساخت‌گرا و روابط همنشینی میان واژگان، قیود معنایی واژۀ «عربی» را از آغاز تا انعقاد کلام و تأثیر بر مخاطب، ارائه می‌کند. بنابراین، مهم‌ترین قیود واژۀ «عربی» در قرآن عبارتند از: قیدهای «...

full text

ریشه‌شناسی واژۀ قرآنی ظُلم و بررسی سیر تحول معنایی آن تا عصر نزول قرآن کریم

واژۀ ظلم یکی از پرکاربردترین واژه‌های قرآنی است. عالمان مسلمان در آثار تفسیری وزبان‌شناختی مختلف، تحلیلهای مختلف و احیانا، متناقضی در بارۀ معنای آن بازنموده‌اند. بنا داریم در این مطالعه با کاربرد روش ریشه‌شناسی واژگان ـ که نوعی معناشناسی تاریخی محسوب می‌شود ـ معنای اصلی و ریشه‌ای این واژه را بازشناسیم. بدین منظور، نخست ریشۀ ثنایی این واژه را در زبانهای خانواده حامی ـ سامی بازمی‌کاویم. در مرحلۀ ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 16  issue 1

pages  51- 81

publication date 2019-04-21

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023