بازتعریف مفاهیم بند پایه و بند پیرو براساس رویکرد نقش‌گرا

بندهای متممی، چه از نوع فاعلی و چه از نوع مفعولی، در سابقۀ مطالعۀ این دو مفهوم، همواره به عنوان بند پیرو در نظر گرفته می‌شوند و افعالی که چنین بندهایی می‌پذیرند با عنوان فعل اصلی معرفی می‌شوند. در این پژوهش با رویکردی معنامدار و مشخصاً براساس مفاهیم مطرح در فرانقش تجربی در دستور نقش‌گرای نظام‌مند، به بازتعریف مفاهیم بند پایه و پیرو می‌پردازیم. با این نگاه و براساس چیستی پیام، مشخص می‌شود که بندهای معروف به بند پیرو، درواقع محتوای اصلی پیام هستند و بندهای معروف به بند پایه تنها ویژگی‌‌های دستوری فعل جمله را منتقل می‌کنند. ویژگی دستوری مطرح در بندهای معروف به بند پایه درواقع همان مفهوم وجه است که می‌تواند به شکل قیدی، حرف‌اضافه‌ای، با استفاده از فعل‌های وجهی و همچنین در قالب یک بند ظاهر شود. به این ترتیب، بندهای به‌اصطلاح پیرو به‌لحاظ معنای گزاره‌ای، اصلی خواهند بود و وابستگی آنها به بندهای به‌اصطلاح پایه تنها به لحاظ ویژگی‌های دستوری خواهد بود. در مقابل بندهای به‌اصطلاح پایه، به لحاظ محتوای معنایی جمله به بند دیگر در جمله وابسته‌اند. در معرفی وضعیت بندهای پایه و پیرو و بررسی فرضیه این پژوهش پس از معرفی انواع وجه و ارائه نظرات مختلف در خصوص آن، از آزمون پرسش بله/ خیر برای تعیین بند اصلی در جملات مرکب استفاده شده است.