بازتاب اعتماد به عنوان یکی از مؤلّفه‌ها‌ی سرمایه‌ی‌اجتماعی در گلستان سعدی

در زندگی اجتماعی تعامل و ارتباط سبب گسترش اندیشه‌ها‌ی اجتماعی می‌شود. تداوم زندگی اجتماعی در میان تحولات دنیای امروز جز با مدد از مفاهیم سرمایه‌ اجتماعی و به ویژه اعتماد دشوار است. سرمایه‌ی اجتماعی روابط اجتماعی را سرمایه‌ی یک جامعه می‌داند. این رویکرد دارای سه مؤلّفه‌ی هنجار، اعتماد و مشارکت است. جریان توجه به مفاهیم سرمایه‌ی اجتماعی پیوسته تداوم داشته و مصادیق آن را در ذهن و زبان اندیشمندان گذشته و از جمله سعدی می‌توان یافت. سعدی به واسطه سفرهای متعدد و همراهی با اقشار مختلف با مبانی اندیشه‌های اجتماعی روزگار خویش آشنا و به آن‌ها پرداخته است. این مقاله برای آشنایی با دیدگاه اجتماعی سعدی، مؤلّفه‌ی اعتماد را درکتاب گلستان به شیوه‌ی اسنادی همراه با تحلیل کمّی و کیفی بررسی نموده است. بر این اساس بیشترین تأکید سعدی بعد از مؤلّفه‌ی هنجارگرایی به اعتماد بوده و از بین شاخص‌های اعتماد، احساس امنیّت بالاترین بسامد را داشته و آن را می‌توان با توجه به اوضاع قرن هفتم شاخص مورد توجّه جامعه‌ی عصر سعدی دانست. بعد از آن اعتماد رسمی، غیر رسمی و تعمیم یافته قرار گرفته‌اند. اعتماد در گلستان به گونه‌ی معناداری در باب‌های آن نمود دارد و بین عنوان و مفاهیم باب و مؤلّفه‌ی اعتماد رابطه‌ای مستقیم وجود دارد.