بازتابهای انحلال عدلیه در مطبوعات دورﮤ رضاشاه (1304تا1306ش/1925تا1927م)

Authors

  • قباد منصوربخت استادیار گروه تاریخ، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
  • مسلم شیاسی دانشجوی دکتری گروه تاریخ، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران
Abstract:

چکیده مقاله: آشنایی ایرانیان با نظام‌های سیاسی و قضایی اروپا در قرن 13ق/19م و با مشاهدﮤ جایگاه قانون بود که پس از آن، تلاش‌های گستردﮤ ایرانیان در نهضت مشروطه به ثمر رسید؛ ولی چالش سنت و تجدد در قوانین عدلیه و تضاد شرعی و عرفی در قوانین دست‌وپاگیرِ در چنبرِ کاپیتولاسیون، باعث ظهور فکر اصلاح عدلیه شد. فکری که با ﻣﺴﺌﻠﮥ جدیدی به نام انحلال عدلیه در مطبوعات داخلی مدنظر قرار گرفت و تلاش‌های قلمی گسترده‌ای، در بازتاب تحولات سیاسی و...، برای حل آن آغاز شد. عدﻟﻴﮥ جدید، در جایگاه یکی از ارکان مشروطه، تحول مهمی بود که داور با همراهی مجلس و به‌ویژه مطبوعات کشور، زیر ساﻳﮥ حمایت رضاشاه آن را به وجود آورد. بنابراین مراجعه به مطبوعات، رکن چهارم مشروطه، خواننده را با فضایی آگاه می‌کند که داور در آن به این امر خطیر اقدام کرد. بررسی تمام نشریات از حوصله این نوشتار خارج است؛ ولی چند روزناﻣﮥ پرتیراژ، به مصداق مشت نموﻧﮥ خروار، انتخاب شده است که دیدگاه‌های رایج در آنان دربارﮤ این موضوع، به‌اجمال بررسی می‌شود. یافته‌های این پژوهش براساس روش تحلیل محتوا، بیان‌کنندﮤ این است که مطبوعات این دوره با چه تمهیداتی این ﻣﺴﺌﻠﮥ اجتماعی را از پیش رو برداشتند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

موانع اجرای قانون سجل احوال در بلوچستان در دورۀ رضاشاه

هدف: نحوة اجرا، چالش‌ها و پیامدهای اجرای قانون سجل احوال در بلوچستان در این مقاله توضیح داده شده است. روش/ رویکرد پژوهش:  داده ها از منابع آرشیوی و کتابخانه ای و مصاحبه با آگاهان گرداوری و تحلیل شده است. یافته‌ها و نتیجه‌گیری: برنامۀ سجل احوال در بلوچستان در دو مرحله داوطلبانه  و اجباری اجرا شد. مرحلۀ دوم     با پشتیبانی   ارتش و زا...

full text

سانسور مطبوعات، کتاب، فیلم برداری و عکس برداری در دوره ی رضاشاه (1320-1304)

رضا شاه در سال‌های پیش از جلوس بر تخت پادشاهی، اصلاحات اجتماعی به عمل آورد که امنیت کشور را تامین کرد. اما او با کودتای سوم اسفند 1299 نظام دیکتاتوری را بنا نهاد. از آن جا که وی نقد آزادی‌خواهان را بر نمی‌تافت، بر رسانه‌های جمعی به ویژه جراید سانسور شدیدی اعمال کرد. رضاشاه و کارگزارانش سانسور را وسیله موثری برای نظارت می دیدند. این پژوهش بر مبنای گزارش‌های موجود و روش تطبیقی، نشان می دهد که با...

full text

نقش سیاست‌های فرهنگی دورۀ رضاشاه در وضعیت آموزش و پرورش تبریز

در عرصۀ آموزش و پرورش تبریز در دورۀ رضاشاه دگرگونی‌های گسترده‌ای ایجاد شد که بخشی از آن به بعد کمّی (امور عمرانی و تعداد دانش‌آموزان) و بخش دیگر به بعد محتوایی (متن‌های آموزشی و فوق‌برنامه‌ها) مربوط می‌شد. سیاست‌های فرهنگی حکومت وقت بیشترین تأثیر را بر هر دو بعد کمّی و کیفی آموزش و پرورش تبریز بر جای گذاشت. بازشناسی سیاست‌گذاری‌های فرهنگی حکومت رضاشاه و تأثیر آن بر جریان آموزش و پرورش در تبریز مح...

full text

تحلیل اسنادی روند فعالیت‌های حرفۀ مامایی در سازمان بهداری دورۀ رضاشاه

هدف: هدف این پژوهش، تحلیل روند فعالیت‌های حرفۀ مامایی در سازمان بهداری دورۀ رضاشاه با تاکید بر اسناد و مدارک منتشر نشده موجود در آرشیو سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی ایران است. روش/ رویکرد پژوهش: این پژوهش، به روش توصیفی تحلیلی، با استفاده از اسناد و مدارک، کتاب‌ها، مجله‌ها، و روزنامه‌ها (منابع کتابخانه‌ای) و ارزیابی داده‌های تاریخی و تجزیه و تحلیل آن‌ها، به سازماندهی و نتیجه‌گیری پرداخته است. یاف...

full text

بررسی مسائل ارضی ایران و ترکیه در دورۀ رضاشاه 1304 - 1320 ش.

هدف: هدف پژوهش حاضر، بررسی اختلافات ارضی ایران و ترکیه در دورۀ رضاشاه و چگونگی رفع آنها‌ست. روش/ رویکرد پژوهش: این مقاله، با روش توصیفی­ – تحلیلی و بر پایۀ منابع کتابخانه­ای و آرشیوی و با رویکرد تاریخی به بررسی اختلافات ارضی میان ایران و ترکیه می‌پردازد. یافته­ها و نتایج پژوهش: یافته‌های این تحقیق بر‌اساس روش تاریخی، گویای آن است که دو حکومت جمهوری ترکیه و رضاشاه، بنا به پیروی از سیاست خارجی صل...

full text

بهائیان و رضاشاه؛ از تعامل تا گسترش سازمانی (در دورۀ پهلوی اول)

پژوهش در خصوص ظهور رضاخان در عرصۀ سیاسی و متعاقب آن گسترش فعالیت بهائیت در ایران، که به‌عنوان دو موضوع متداخل در تاریخ سیاسی ایران مطرح است، می‌تواند در مسیر مطالعۀ سیاست‌های استعماری انگلستان، راهگشای مناسبی در سیر مطالعاتی کارکرد جریان بهائیت در ایران باشد. این پژوهش با هدف بازنمایی نقش بهائیان در به قدرت رسیدن رضاخان و روند فعالیت‌های این فرقه در زمان رضاشاه انجام گرفته است. نتایج پژوهش نشان...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 12  issue 1

pages  77- 94

publication date 2020-03-20

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023