ایقاع و اصول در رساله‌ موسیقی کلیات یوسفی

author

  • بابک خضرائی ندارد
Abstract:

رساله­ موسیقی موسوم به کلیات یوسفی منسوب به ضیاءالدین یوسف، در دوره­ فتحعلی‌شاه قاجار(حکـ: 1212-1250ﻫ.) نوشته شده است. این رساله­ کوتاه، با وجود تکراری بودن برخی مطالب آن، از آن رو که تداوم نگارش رسالات موسیقی را در دوران قاجار نشان می‌دهد، اهمیت دارد. اشاره به نام دوازده دستگاه در این رساله نیز نکته­ مهمی را در روند تاریخی مفهوم دستگاه روشن می‌کند. مفهوم وزن در موسیقی(ایقاع) که در این رساله، چون بیشتر رسالات موسیقی دوران صفوی و پس از آن، با نام “اصول” شناخته می‌شود، آخرین فصل این رساله است. بخش اول این فصل که با تاثیر از رساله­ ی موسیقی میرصدرالدین قزوینی(د. 1008 ﻫ.) نوشته شده، با تعریف اصول و نَقره آغاز، و در ادامه از 5 دور متقدم و سپس هفده دور متأخّر یاد می‌شود، سپس مولف به اصناف تصانیف(انواع یا ژانرهای موزون موسیقی) می‌پردازد؛ در بخش دوم که احتمالاً تأثیر گرفته از رساله­ بهجت‌الروح است، بیست و چهار دور ایقاعی شرح داده شده است.  

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

ایقاع و اصول در رساله موسیقی کلیات یوسفی

رساله­ موسیقی موسوم به کلیات یوسفی منسوب به ضیاءالدین یوسف، در دوره­ فتحعلی شاه قاجار(حکـ: 1212-1250ﻫ.) نوشته شده است. این رساله­ کوتاه، با وجود تکراری بودن برخی مطالب آن، از آن رو که تداوم نگارش رسالات موسیقی را در دوران قاجار نشان می دهد، اهمیت دارد. اشاره به نام دوازده دستگاه در این رساله نیز نکته­ مهمی را در روند تاریخی مفهوم دستگاه روشن می کند. مفهوم وزن در موسیقی(ایقاع) که در این رساله، چ...

full text

وزن درشعر و موسیقی (پژوهشی در مبانی عروض و ایقاع)

ایقاع، میزان موسیقیِ موزون است؛ چنان‌که عروض میزان کلام منظوم است. ایقاع مانند عروض، دارای اوزانی است که آن­ها را در اصطلاح موسیقی قدیم ایران، ادوار یا ادوار ایقاعی گویند. ادوار ایقاعی از ارکان و ارکان نیز از نقره یا ضربه تشکیل شده‌ که این ضربات معادل حرف در شعر است. زمان‌های میان نقرات، تعیین‌کنندة وزن ایقاعی هستند. در این پژوهش علم ایقاع و عروض و کلیة نقاط مشترک و نیز تفاوت­هایی که آن‌ها در تق...

full text

وزن درشعر و موسیقی (پژوهشی در مبانی عروض و ایقاع)

ایقاع، میزان موسیقیِ موزون است؛ چنان که عروض میزان کلام منظوم است. ایقاع مانند عروض، دارای اوزانی است که آن­ها را در اصطلاح موسیقی قدیم ایران، ادوار یا ادوار ایقاعی گویند. ادوار ایقاعی از ارکان و ارکان نیز از نقره یا ضربه تشکیل شده که این ضربات معادل حرف در شعر است. زمان های میان نقرات، تعیین کنندة وزن ایقاعی هستند. در این پژوهش علم ایقاع و عروض و کلیة نقاط مشترک و نیز تفاوت­هایی که آن ها در تقس...

full text

ابعاد موسیقی درمانی در علم موسیقی کهن ایرانی- اسلامی مروری بر رساله های موسیقی قرن 4 -13 ق

در رساله­های کهن موسیقی، به مباحث مختلف موسیقی درمانی توجه شده است. هدف از این پژوهش، بررسی دیدگاه و نظرات در مورد مباحث مختلف موسیقی درمانی و همچنین میزان مطالب ارائه شده در این باب در رساله­های موسیقی می­باشد. گردآوری اطلاعات در این پژوهش به روش کتابخانه­ای و فیش­برداری از منابع مربوطه انجام پذیرفته و سپس به روش تطبیقی و تحلیل محتوا مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. تجزیه و تحلیل داده­ها متم...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 5  issue 2 (پیاپی10 پاییز و زمستان 1388)

pages  141- 156

publication date 2009-12-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023