اولویت‌بندی عوامل مؤثر بر ایمنی بیمار با مدل تحلیل سلسله مراتبی

مقدمه: ایمنی بیمار، حفظ بیمار از هرگونه صدمه اتفاقی، حین ارائه مراقبت و یکی از دغدغه‌های اصلی تمامی دست‌اندرکاران نظام‌های سلامت در سرتاسر دنیاست. تصمیمات و رفتارهای کارکنان بخش سلامت، اعم از کادر بالینی و مدیریتی ایمنی بیمار را متأثر می‌کند. هدف: مقایسه اولویت‌بندی عوامل مؤثر بر ایمنی بیمار از دیدگاه کارکنان بالینی و مدیران بیمارستان‌ها بوده است. مواد و روش‌ها: در این مطالعه توصیفی- تحلیلی، 215 نفر از کارکنان (پرستاران، پزشکان و مدیران) دو بیمارستان آموزشی دانشگاه علوم پزشکی گناباد در سال 1392 به‌صورت سرشماری انتخاب شدند. داده‌ها با استفاده از پرسشنامه‌ای مبتنی بر چارچوب وینسنت و متناسب با مدل تحلیل سلسله مراتبی انجام شد. روایی پرسشنامه‌ با روایی محتوا تأیید و پایایی آن (76/0=α) تعیین گردید. تحلیل داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS20 وExpert Choice11 صورت گرفت. یافته‌ها: 58% از نمونه‌‌ها مونث و 168 نفر (81%) پرستار، 12% پزشک و مابقی کارکنان مدیریتی بودند. مشارکت‌کنندگان اولویت عوامل مؤثر بر ایمنی بیمار را بر اساس ضریب اهمیت به ترتیب: وظیفه‌ای (0/339)، تیمی (0/220)، فردی (0/210)، مدیریتی و بیمارستانی (0/076)، بیمار (0/059)، و فرابیمارستانی (0/035) تعیین کردند. لیکن اولویت‌ عوامل وظیفه‌ای، تیمی، مدیریتی و بیمارستانی، و عوامل فرابیمارستانی در بین پرستاران، پزشکان و مدیران اختلاف معنی‌داری داشت (0/001>P). کارکنان نظام سلامت اعم از کادر درمانی و مدیریتی، عمده عوامل مؤثر بر ایمنی بیمار را، به عوامل آشکار و نزدیک مرتبط دانسته و اهمیت کمتری برای عوامل پنهان قائل بودند. نتیجه‌‌گیری: در راستای یافته‌ها می‌توان پیشنهاد داد که به منظور ارتقای ایمنی بیمار نیاز باید توجه بیشتری به عوامل پنهان نمود و اجرای کارگاه‌های آموزشی جهت ارتقاء سطح آگاهی برای پرستاران، پزشکان و مدیران مفید خواهد بود.