اولویت‌بندی سیل‌خیزی زیرحوضه‌های آبخیز استان گلستان براساس آنالیز مورفومتریک و همبستگی آماری

Authors

  • امید رحمتی دانشجوی دکتری علوم و مهندسی آبخیزداری، دانشگاه لرستان، خرم‌آباد
  • حمیدرضا پورقاسمی استادیار دانشکدۀ کشاورزی، گروه مهندسی منابع طبیعی و محیط زیست، دانشگاه شیراز، شیراز
  • ناصر طهماسبی پور استادیار دانشکدۀ کشاورزی، گروه مرتع و آبخیزداری، دانشگاه لرستان، خرم‌آباد
Abstract:

برنامه­ریزی حوضه­های آبخیز از لحاظ توسعۀ پایدار و مدیریت سرزمین بسیار ضروری است. بنابراین اولویت­بندی زیرحوضه­ها و شناسایی خصوصیات مورفومتریک به‌منظور شناسایی رفتار هیدرولوژیکی حوضه­های آبخیز و طراحی راهبرد‌های مدیریتی اهمیت زیادی دارند. در این پژوهش اولویت­بندی زیرحوضه­های آبخیز استان گلستان براساس روش ترکیبی آنالیز مورفومتریک و همبستگی آماری انجام گرفت. در ابتدا هشت پارامتر مورفومتریک شامل نسبت انشعاب، تراکم زهکشی، ثابت نگهداشت آبراهه، فراوانی آبراهه، ضریب فرم، نرخ بافت زهکشی، نسبت ناهمواری و عدد ناهمواری به‌علت تأثیر زیاد در فرایندهای هیدرولوژیکی و فرسایش و رسوب حوضه­های آبخیز انتخاب شد. لایه‌های رقومی هریک از آنها با استفاده از مدل رقومی ارتفاع منطقه در نرم‌افزار ArcGIS 10.2 تهیه شد. به‌منظور اولویت­بندی زیرحوضه­های آبخیز، از روش نوین ترکیبی آنالیز مورفومتری و همبستگی آماری استفاده شد. ارتباط بین پارامترهای مورفومتریک و تعیین وزن تأثیر هر یک از آنها با استفاده از روش­های همبستگی تاوی کندال و آنالیز مجموع وزنی (WSA) تحلیل شد. در نهایت شاخص اولویت‌بندی زیرحوضه­های آبخیز (SWPI) براساس روش ترکیب خطی وزنی (WLC) برای هر یک از زیرحوضه­ها محاسبه شد. به‌منظور اعتبارسنجی نتایج حاصل، از داده­های موقعیت سیل­های مخرب گذشته در حوضۀ آخیز گلستان استفاده شد. نتایج اعتبارسنجی نشان داد که روش نوین اولویت‌بندی قادر به تعیین اولویت ترتیبی تمام زیرحوضه­های آبخیز نبود، اما توانست زیرحوضه­های با بیشترین اولویت، یعنی زیرحوضه­های شمارۀ 3 (مادرسو)، 16 و 9 را اولویت­دار­ترین زیرحوضه­ها برای اجرای اقدامات آبخیزداری شناسایی کند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

اولویت بندی سیل خیزی زیرحوضه های آبخیز استان گلستان براساس آنالیز مورفومتریک و همبستگی آماری

برنامه­ریزی حوضه­های آبخیز از لحاظ توسعۀ پایدار و مدیریت سرزمین بسیار ضروری است. بنابراین اولویت­بندی زیرحوضه­ها و شناسایی خصوصیات مورفومتریک به منظور شناسایی رفتار هیدرولوژیکی حوضه­های آبخیز و طراحی راهبرد های مدیریتی اهمیت زیادی دارند. در این پژوهش اولویت­بندی زیرحوضه­های آبخیز استان گلستان براساس روش ترکیبی آنالیز مورفومتریک و همبستگی آماری انجام گرفت. در ابتدا هشت پارامتر مورفومتریک شامل نس...

full text

تعیین مناطق مولد سیل و اولویت بندی سیلخیزی واحدهای هیدرولوژیکی حوزه آبخیز (مطالعه موردی: حوزه آبخیز لاویج رود، استان مازندران)

full text

برآورد مقادیر سیلاب وارائه مدل سیلخیزی درحوضه آبخیز رازآور

این مطالعه با هدف محاسبه مقدار دبی پیک سیلاب و شناخت عوامل موثر بر سیل­خیزی حوضه رازآور استان کرمانشاه با استفاده از روش SCS انجام شده است. برای محاسبه دبی پیک سیلاب، ابتدا حوضه به زیرحوضه­هایی با رتبه آبراهه­ای 5، 6 و 7 تقسیم  شده و سپس فاکتورهای موثر بر سیل­خیزی حوضه مانند مساحت، شماره منحنی CN، زمان تأخیر، زمان تمرکز، شدت بارش، کاربری اراضی، شیب، زمین­شناسی و پوشش گیاهی مطالعه، و دبی پیک سیل...

full text

اولویت بندی زیرحوزه ها با استفاده از آنالیز مورفومتری، فنون سنجش از دور و GIS، حوزه آبخیز لهندر، استان گلستان

full text

اولویت‌بندی زیرحوضه‌ها با استفاده از آنالیز مورفومتری و GIS به‌منظور اقدامات آبخیزداری (مطالعۀ موردی: حوضۀ آبخیز مراوه‌تپه، استان گلستان)

اولویت‌بندی زیرحوضه‌ها از مهم‌ترین راهکارهای مدیریت جامع حوضۀ آبخیز و پایداری توسعه است. حفاظت از منابع طبیعی موجود از طریق علامت­گذاری زون‌های پتانسیل تخریب در سطوح کوچک برای توسعۀ پایدار، نیازی بنیادین محسوب می‌شود. طرح زون‌های پتانسیل تخریب برای اجرای اقدامات حفاظتی آبخیز، بدون برنامه­ریزی، اقتصادی نیست؛ در نتیجه این پیش‌نیازی برای پذیرش اولویت‌بندی زیرحوضه‌هاست. آنالیز مورفومتری به‌عنوان رو...

full text

تعیین مناطق مولد سیل و اولویت بندی سیلخیزی واحدهای هیدرولوژیکی حوزه آبخیز (مطالعه موردی: حوزه آبخیز لاویج رود، استان مازندران)

امروزه شناسایی مناطق مولد سیل یکی از مهمترین اقدامات لازم جهت کنترل سیلابها به شمار می رود. در این مطالعه که در حوزه آبخیز لاویج رود انجام گرفت، با استفاده از مدل بارش- رواناب hec-hms ، دبی­های خروجی از هر واحد هیدرولوژیک محاسبه شد، سپس با استفاده از روندیابی جریان در رودخانه تا خروجی کل حوزه، و در نهایت با استفاده از روش حذف انفرادی هر واحد هیدرولوژیک در هر بار اجرای مدل، سهم هر یک از واحدهای ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 2  issue 2

pages  151- 161

publication date 2015-06-22

{@ msg @}

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Keywords

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023