اولویت‏بندی زیرحوضه‌های مناسب بهره‌برداری جنگل با استفاده از مدل HEC-HMS (مطالعة موردی: جنگل خیرود)

Authors

  • آرش ملکیان استادیار گروه احیای مناطق خشک و کوهستانی، دانشکدة منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج، ایران
  • مریم مرادنژادی دانشجوی کارشناسی‌‏ ارشد مهندسی جنگل، دانشکدة منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج، ایران
  • مقداد جورغلامی دانشیار گروه جنگل‌داری و اقتصاد جنگل، دانشکدة منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج، ایران
Abstract:

پوشش جنگلی یکی از عوامل بسیار مؤثر بر کاهش سیلاب در شمال ایران است؛ به طوری که در سال‌های اخیر تخریب، تغییر کاربری، و بهره‌برداری بی‌رویه از مناطق جنگلی به‌شدت سبب افزایش تعداد و بزرگی سیلاب شده است. تاکنون مطالعات اندکی در زمینة هیدرولوژی جنگل‏های کشور، به‏ویژه جنگل‏های شمال، صورت گرفته است. در این مطالعه، با بررسی تأثیر اجرای عملیات‌های بهره‌برداری فرضی بر هیدروگراف خروجی حوضه، امکان اولویت‌بندی زیرحوضه‌های جنگلی جهت بهره‏برداری جنگل فراهم شد. ابتدا با روش SCS و مدل بارش‌ـ رواناب HEC-HMS سیلاب طرح در دورة بازگشت‏های 2‏‏، 5، 10،‏ 25، 50، و 100 سال شبیه‏سازی شد. نتایج نشان داد زیرحوضه‏های A1 و A2 با بیشترین دبی اوج در خروجی این زیرحوضه‏ها در رتبة اول سیل‌خیزی قرار دارد؛ به طوری که با اجرای سناریوهای بهره‌برداری نیز در این زیرحوضه‌ها مقادیر شاخص‏های f و F% نسبت به سایر زیرحوضه‏ها به‌شدت افزایش می‌یابد. هرچند افزایش شاخص‌های f با افزایش درصد بهره‏برداری در زیرحوضة A1 و A2 تا حدودی مشابه است، با درنظرگرفتن بزرگی مساحت، پاسخ هیدرولوژیکی حوضه نسبت به بهره‌برداری از زیرحوضة A1 تا حد زیادی افزایش پیدا می‌کند. مکان‌یابی مناطق مناسب جهت اجرای عملیات بهره‌برداری نیز نشان داد به ترتیب زیرحوضه‏های B3، A4، B2، A3، B1، A2، و در نهایت A1 در اولویت قرار دارند و در غالب زیرحوضه‌ها با اجرای سناریوی بهره‌برداری بالای 21 درصد مقدار دبی اوج و حجم سیلاب به‌شدت افزایش می‏یابد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

اولویت‏بندی زیرحوضه های مناسب بهره برداری جنگل با استفاده از مدل hec-hms (مطالعة موردی: جنگل خیرود)

پوشش جنگلی یکی از عوامل بسیار مؤثر بر کاهش سیلاب در شمال ایران است؛ به طوری که در سال های اخیر تخریب، تغییر کاربری، و بهره برداری بی رویه از مناطق جنگلی به شدت سبب افزایش تعداد و بزرگی سیلاب شده است. تاکنون مطالعات اندکی در زمینة هیدرولوژی جنگل‏های کشور، به‏ویژه جنگل‏های شمال، صورت گرفته است. در این مطالعه، با بررسی تأثیر اجرای عملیات های بهره برداری فرضی بر هیدروگراف خروجی حوضه، امکان اولویت ب...

full text

بررسی کارایی مدل هیدرولوژیک HEC- HMS در شبیه‏ سازی هیدروگراف سیلاب حوضه‏ های آبخیز جنگلی (مطالعة موردی: جنگل خیرود)

روش شمارة منحنی سرویس حفاظت خاک (SCS-CN) از روش‌های بسیار کاربردی است که به‌طور گسترده برای پیش‌بینی رواناب مستقیم ناشی از بارندگی در نقاط مختلف دنیا استفاده می‌شود. در این مطالعه، برای تهیة نقشة شمارة منحنی و ورود اطلاعات مدل فیزیکی حوضة آبخیز خیرود به برنامة HEC-HMS، از الحاقیة HEC-GEOHMS، نرم‌افزار ArcGIS و تصاویر ماهواره‌ای Google Earth استفاده شد. همچنین به منظور آنالیز آماری داده‌های حداک...

full text

بررسی کارایی مدل هیدرولوژیک hec- hms در شبیه‏ سازی هیدروگراف سیلاب حوضه‏ های آبخیز جنگلی (مطالعة موردی: جنگل خیرود)

روش شمارة منحنی سرویس حفاظت خاک (scs-cn) از روش های بسیار کاربردی است که به طور گسترده برای پیش بینی رواناب مستقیم ناشی از بارندگی در نقاط مختلف دنیا استفاده می شود. در این مطالعه، برای تهیة نقشة شمارة منحنی و ورود اطلاعات مدل فیزیکی حوضة آبخیز خیرود به برنامة hec-hms، از الحاقیة hec-geohms، نرم افزار arcgis و تصاویر ماهواره ای google earth استفاده شد. همچنین به منظور آنالیز آماری داده های حداک...

full text

پیش‌بینی گسترش آتش‌ جنگل با استفاده از مدل رفتار آتش (مطالعة موردی: جنگل ملکرود- سیاهکل)

در سال‌های اخیر در جنگل‌های شمال ایران، آتش‌سوزی‌های زیادی رخ داده است. آگاهی و پیش‌بینی چگونگی رفتار و گسترش آتش جنگل، در مدیریت، اطفای آن راهگشا خواهد بود. برای شبیه‌سازی و بررسی رفتار آتش جنگل که به وسعت 24 هکتار در ناحیة ملکرود از جنگل‌های سیاهکل در آذرماه 1389 رخ داد و 15 ساعت ادامه داشت، از شبیه‌ساز سطح آتش FARSITE استفاده شد. متغیرهای ورودی این مدل شامل سه گروه: مادة سوختنی، توپوگرافی ...

full text

بررسی قابلیت تثبیت جاده‌های جنگلی با استفاده از مواد پلیمری (مطالعة موردی: جنگل خیرود)

بسیاری از زیان‌های عمدة ساخت جاده در جنگل با خصوصیات خاک تشکیل ‌دهندة بستر جاده ارتباط مستقیم دارد. برخی خاک‌ها به‌دلیل مشخصات فنی نامطلوب، مشکلاتی را در جاده‌سازی ایجاد می‌کنند. روش‌های مختلفی برای بهبود و اصلاح خاک‌های مشکل‌دار پیشنهاد شده است. در این پژوهش قابلیت یک نوع مادة پلیمری در این زمینه آزمون شد. از آنجا که بافت خاک مسیر جاده در سری نم‌خانة جنگل آموزشی‌‌‌- پژوهشی خیرود، ریزدانه با در...

full text

ارزیابی آثار محیط زیستی طرح جنگل داری با استفاده از مدل تخریب (مطالعه موردی: بخش پاتم جنگل خیرود)

جنگل ها از جمله منابع طبیعی تجدید شونده محسوب می شوند که به دلیل برخورداری از ارزش های فراوان محیط زیستی جایگاه ویژه ای دارند. با توجه به اهمیت جنگل ها به عنوان یکی از عمده ترین منابع توسعه در کشور، اقدام های متعددی در راستای اجرای طرح های جنگل داری در ایران صورت می گیرد. بررسی سوابق موضوعی این طرح ها نشان می دهد که در برنامه ریزی های گذشته، بسیاری از آن ها بدون توجه به ملاحظات محیط زیستی طراح...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 68  issue 2

pages  405- 418

publication date 2015-07-23

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023