اولویت‏بندی زیر‏حوضه‏های شهرستان گرگان برای کاربری کشاورزی دیم با استفاده از روش‏های تصمیم‏گیری چند‏شاخصه (MADM) و GIS

در این پژوهش که با هدف اولویت‏بندی زیرحوضه‏های شهرستان گرگان برای کشاورزی دیم انجام شده است، پس از شناسایی و نرمال‌سازی شاخص‏ها در محیط GIS اقدام به اولویت‏بندی زیرحوضه‏ها شد. روش‏های علمی استفاده‌شده در این پژوهش، ELECTRE، TOPSIS و SAW بود، که از‌جمله روش‏های تصمیم‏گیری چندشاخصه‌اند. از روش فرایند تحلیل سلسله‏مراتبی (AHP) برای وزن‏دهی به شاخص‏ها در نرم‏افزار Expert Choice استفاده شد. ابتدا در قالب روش‏های ELECTRE،TOPSIS،SAW و به کمک نرم‏افزار EXCEL، اولویت‏بندی زیرحوضه‏ها انجام شد. هر کدام از روش‏ها با توجه به رویکرد خود رتبه‏بندی متفاوتی ارائه دادند. در ادامه برای رفع تعارض بین نتایج سه روش، با استفاده از روش ادغام (‌Copeland) رتبه‏بندی انجام شد. با توجه به تفاوت رتبه‏بندی‏ها در سه روش، با استفاده از تحلیل‏های آماری (ضریب همبستگی اسپیرمن) رابطۀ معنا‏داری بین روش‏های اولویت‏بندی مشخص شد. همچنین‌ ضریب همبستگی بین نتایج رتبه‏بندی به‏دست‏آمده از روش ادغام و روش‏های تصمیم‏گیری محاسبه شد. نتایج نشان داد که زیرحوضه‏های 3، 4، 5، 6 و 11 با توجه به سه روش یادشده در اولویت یک تا چهار با هم یکسان بودند و بیشترین توان برای کشاورزی دیم نسبت به باقی‌ زیرحوضه‏ها را داشتند. همچنین‌ نتایج ضریب همبستگی نشان‏داد با توجه به داده‏های استفاده‌شده، نتایج روش SAW در رتبۀ اول، روش ELECTRE در رتبۀ دوم و روش TOPSIS در رتبۀ سوم مطلوبیت اولویت‏بندی زیر‏حوضه‏های شهرستان گرگان برای کاربری کشاورزی دیم قرار دارند. با توجه به تجزیه و تحلیل‏های انجام‏شده، بهترین اولویت‏بندی بین گزینه‏ها برای کشاورزی دیم، استفاده از روش ادغام است.