انگاره ناکارآمدیِ آیات الاحکامِ غیرعبادی در بوته نقد

Authors

Abstract:

کارآمدی یا ناکارآمدی احکام غیرعبادی قرآن از مسائل مهمی است که- در عصر حاضر- از زوایای گوناگون مورد کنکاش و مداقه قرار گرفته است. نظریه نسخ عقلی، یکی از این نظریات است که با باور به ناکارآمدی احکام مزبور در عصر حاضر، جاودانگی قرآن را نشانه می‌رود و به جایگزینی این احکام بوسیله احکام برگرفته از عقل قطعی یا ظنی یا سیره عقلاء حکم می دهد. تقسیم‌بندی‌های دوگانه‌ احکام- به عنوان یکی از مبانی نظریه مزبور- در پی اثبات انگاره ناکارآمدی آیات الاحکام است. از این رو، در جستار پیش رو با روشی توصیفی- تحلیلی اعتبارسنجی شده است، نتیجه آنکه این تقسیم‌بندی‌ها با اشکالات مهمی مواجه است که مهم‌ترین آنها را می-توان در عناوینِ "عدم اتقان"، "ابهام تعریفی"، "ابهام تحدیدی" و "وجود تناقضات کمّی و کیفی در اصل و فروع فرضیه مزبور" عنوان کرد؛ اشکالاتی که مخالفت ادله درون‌متنی فراوان را نیز باید به آن بیافزاییم تا بی اعتباری نظریه مزبور آشکارتر شود. بسیاری از احکام غیرعبادی قرآنی مزیت‌هایی نسبت به قوانین مشابه دارند که کارآمدی و منسوخ نشدن آن را نشان می‌دهد و برخی از آنها نیز در حوزه نسخ تمهیدی قرار دارد و اساسا مسئله کارآمدی یا ناکارآمدی- که با جاودانگی ارتباط دارد- درباره آن مطرح نیست.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

انگاره ناکارآمدی نظرسنجی‌ها (واقعیت‌ یا برساخت)

در این مقاله تلاش شده است، ضمن دفاع از قابلیت نظرسنجی‌ها در انکشاف افکار عمومی، زمینه‌های «انگاره ناکارآمدی نظرسنجی‌ها» در سه سطح شهروندان؛ مؤسسات نظرسنجی؛ و مدیران و مسئولان، بررسی شوند. ایده اصلی مقاله این است که «انگاره ناکارآمدی نظرسنجی‌ها» بیش از آنکه مبتنی بر نتایج واقعی نظرسنجی‌ها باشد، حاصل برساخت عوامل گوناگونی است که هریک با انگیزه‌های خود، تلاش در ترویج این انگاره دارند. در ح...

full text

طرح آیات الاحکام سیاسی قرآن مجید

یکی از مباحث قابل ملاحظه در کنکاش تحقیق و بررسی بحث احکام سیاسی در قرآن مجید است در برخورد با این مسئله دیدگاه های متفاوتی وجود دارد مذهبی های روشنفکر و غرب گرا یا غرب زده اصولا وجود چنین احکامی را در قرآن و مذهب منکر می باشند و می گویند دین از سیاست جدا است و کاری به سیاست ندارد در مقابل مذهبی های سنتی هر چند مانند روشنفکران دین را از سیاست جدا نمی دانند اما ورود در عرصه سیاست را نیز از آفت مذ...

full text

بررسی و نقد «پنج دیدگاه مطرح درباره تعداد آیات الاحکام قرآن کریم»

بخش عمده‌ای از آیات قرآن کریم به احکام و قوانین شرعی مورد نیاز بشر در موضوعات مختلف، اعم از موضوعات عبادی، سیاسی، اقتصادی، قضایی و کیفری اختصاص دارد که در اصطلاح مفسران و فقیهان اسلامی به «آیات الاحکام» شهرت یافته است. اما در این که این آیات چه تعداد است از دیر باز در میان عالمان اسلامی اختلاف است و هر یک آرای متفاوتی را دراین‌باره ارایه داده‌اند که مجموع این دیدگاه‌ها به پنج نظریه عمده باز می‌...

full text

روش شناسی علامه مجلسی در تفسیر آیات الاحکام

تفسیر فقهی، یکی از قدیمی­ترین و سودمندترین روش­های تفسیر قرآن است که مفسر در آن احکام فقهی را از میان آیات الاحکام استخراج می­کند. بنابراین، تفاسیر متعددی با سلیقه­ها و روش­های مختلف نگاشته شده است که شناخت این روش­ها به درک بهتر مقصود خدا کمک می کند. این تفاسیر را نه تنها در کتب تفسیری یا آیات الاحکام بلکه در میان کتب فقهی یا روایی نیز می­توان یافت. یکی از این منابع، کتاب صد و ده جلدی (بحارالا...

full text

تفسیر آیات الاحکام در سخنان امام علی (ع)

علی (ع) آگاه‌ترین فرد به قرآن کریم و تفسیر و تبیین آن کتاب الهی بعد از رسول خدا (ص) بوده است. نقل‌های متنوعی از ایشان در ابواب گوناگون فقهی برجای مانده است که نشان‌دهندة دیدگاه‌های حضرت درمورد آیات فقهی است. براساس روایات، علی (ع) در موضوعات مختلف احکام توصیه‌ها و تبیین‌هایی داشته است که مراجعه به کتب تفسیری، مخصوصاً تفاسیر روایی، صحت این ادعا را اثبات می‌کند. علی (ع) در سخنان خود به تفسیر آیات ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 10  issue 39

pages  72- 91

publication date 2020-02-20

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023