اندیشه‌ی سیاسی اسلام: مورد مطالعاتی "جهیمان العتیبی"

author

  • مرتضی آقامحمدی مدیر گروه مطالعات اسلامی ، موسسه زبان و فرهنگ شناسی، دانشگاه المصطفی
Abstract:

بازخوانی واقعه‌ی اشغال مسجدالحرام در اول ماه محرم سال 1400 ه.ق به‌رهبری "جهیمان العتیبی" یکی از سرفصل‌های مطالعاتی برای فهم ریشه‌های جریان تکفیر در جهان اسلام است. عطف به این واقعیت که ظرفیت‌های فکری حرکت جهیمان، جریان‌های جهادی پس از خود را نیز تحت تأثیر قرار داده است، بازخوانی اندیشه‌ی سیاسی وی را ضروری می‌سازد. اهمیت "قیام جهیمان" به این مسأله برمی‌گردد که سنتز خط فکری اخوان قدیم و مکتب حدیثی "البانی" و تئوری رهایی مطرح‌شده در احادیث "اشراط‌الساعه" است. به‌عقیده‌ی جهیمان، به‌دلیل ناصالح‌بودن حاکمان سعودی - بهدلایل مختلفی هم‌چون ترویج بدعت و فساد - از یک‌سو، و سکوت علمای دین در دفاع از حق، از سویدیگر؛ بر امت متدین و مسلمان واجب است که برای مبارزه با فتنه و بدعت قیام نمایند؛ حتی اگر این امر مصداق خروج بر حاکم مسلمان باشد. این حرکت متفاوت با سیاستبازی‌های اخوانالمسلمین و چپ-های اسلامی است و راه چاره را در نشانه‌های ذکرشده در روایات آخرالزمان جست‌وجو می‌کند و تنها راه نجات را در بازگشت به خلافت بر اساس سنت نبوی می‌داند که با قیام مهدی محقق خواهد شد. جهیمان با استناد به نشانه‌های روایی و رؤیاهای متواتر، "محمدبن عبدالله القحطانی" را مهدی موعود میداند که باید در کنار کعبه با وی بیعت کرد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

صورت‌‌بندی تهدیدات سیاسی تمدن اسلامی: مورد مطالعاتی شهید سید محمدباقر صدر

شناخت تهدیدات پیش روی تمدن اسلامی، برای پاسداشت و حفظ دستاوردهای این تمدن و تمهید عوامل بقای آن، امری ضروری است که متفکران مختلف همچون شهید سید محمدباقر صدر نسبت به آن اهتمام ورزیده‌‌اند. مقاله‌‌ی حاضر با بهره‌‌گیری از روش تحلیلی-توصیفی، تهدیدات سیاسی تمدن اسلامی را از دیدگاه شهید صدر مورد بررسی قرار داده است. نتایج نشان داد، که از دیدگاه سید محمدباقر صدر ارتباط میان فرهنگ، دین و دانش بر پویایی...

full text

عوامل مؤثر بر توانمندشدن زنان نخبه‌ی سیاسی (مورد مطالعاتی: زنان نماینده در مجلس شورای اسلامی)

«توانمندشدن سیاسی» فرصت‌ پرداختن شمار زیادی از شهروندان به امور سیاسی است؛ یکی از مهم‌ترین شاخص‌های آن، افزایش «مشارکت سیاسی» در سطح تصمیم­سازی است. مقاله­ی حاضر با هدف پاسخ به این پرسش کلی نگاشته شده که «توانمندشدن زنان در عرصه­ی سیاست»، چیست و با چه متغیرهای زمینه‌ای شکل می‌گیرد. جامعه­ی آماری این پژوهش را زنان نخبه در عرصه­ی سیاست تشکیل می­دهند و روش‌شناسی، مبتنی بر بهره‌گیری از تکنیک تحلیل­...

full text

اسلام سیاسی و جهانی‌شدن

مقاله حاضر با بررسی پدیده جهانی‌شدن و تلاش برای توضیح این پدیده به برآورد چالش‌ها و فرصت‌هایی می‌پردازد که اسلام سیاسی در شرایط جدید با آن مواجه است. نویسنده رهیافت مناسب برای این بررسی را رهیافت مطالعات تحلیل گفتمانی می‌داند و بر این اساس به جای تلقی جهانی‌شدن به مثابه گفتمان واحد، معتقد است که تصویر جهانی‌شدن به منزله وضعیت جدید منازعه گفتمانی، توان توضیح‌دهندگی بیشتری دارد. از این منظر آنچه ...

full text

جریان شناسی گفتمانی به مثابه رویکردی مطالعاتی در شناخت فکری فرهنگی جهان اسلام (الگوی موردی: هویت اندیشی سیاسی)

هدف: روش‌ها، نقش بسزایی در حصول نتایج مطلوب و اعتباردهی به یافته‌های مطالعه و تحقیق دارند. ماهیت روش‌شناختی پژوهش، تابعی است از اهداف، پرسش‌ها، و مهم‌تر از همه مسئله‌ای که ذهن پژوهشگر با آن روبه‌رو است. بی‌گمان تلاش‌های فراوانی در زمینه تعریف و ارائه روش‌ها در پرداختن به مسائل مختلف صورت گرفته است، زیرا روش‌ها، ابزارهایی جهت پرداختن به مسائل و دست‌یابی به واقعیت‌ها هستند و رسیدن به یک روش کارآم...

full text

اسلام سیاسی و «القاعده»

بحث در مورد عوامل به وجود آمدن سازمان القاعده، هدف اصلی پژوهش حاضر است. بر همین اساس، در این مقاله، فرضیه بر این اصل بنا شده است که از- سویی، ترکیب مذهب وهابیت با اندیشه‌ی سید قطب و تفسیری افراطی از مفهوم جهاد در اسلام ( به عنوان عوامل ذهنی) و از سوی دیگر، وقوع انقلاب اسلامی ایران و اشغال افغانستان در سال 1979 نیز( به عنوان عوامل عینی) در شکل‌گیری این سازمان نقش کلیدی داشته است. به عبارت دیگر، ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 6  issue 21

pages  131- 146

publication date 2018-09-04

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023