انجمن ملی اصفهان و فداییان مجلس در مشروﻃﮥ اول (1324تا1326ق/1906تا1908م)

در درگیری‌های محمدعلی‌شاه با مجلس، در سال‌های 1324تا1327ق/1906تا1909م، انجمن ملی اصفهان بارها حمایت قاطع خود را از مجلس اعلام کرد. انجمن با این هشدار که در صورت حمله به مجلس با اعزام پنجاه‌هزار نفر فدایی از مجلس دفاع می‌کند، شاه را تهدید کرد؛ اما وقتی در 23جمادی‌الاول1326/23ژوئن1908، به فرمان محمدعلی‌شاه مجلس به توپ بسته شد، انجمن اصفهان در مرﺣﻠﮥ عمل هیچ نیرویی برای نجات مجلس اعزام نکرد و نقش تاریخی خود را در هم‌سویی با مشروطه‌خواهی ایفا نکرد. این مسئله باعث شد که در منابع تاریخی مشروطیت، به انجمن ملی اصفهان و مشروطه‌طلبان اصفهان بدبینی‌هایی ایجاد شود. این مقاله به‌منظور واکاوی موضوع براساس منابع اصلی مشروطیت، به‌ویژه روزناﻣﮥ انجمن مقدس ملی اصفهان، به چگونگی ساماندهی نیروهای فدایی مجلس توسط انجمن و علل ناکارآمدی آن در دفاع از مجلس به‌صورت تحلیلی پرداخته است.