انتخاب ژنوتیپ های برتر گندم نان (Triticum aestivum L.) با استفاده از شاخص های گزینشی تحت شرایط تنش خشکی

Authors

  • بابک ناخدا استادیار، گروه فیزیولوژی مولکولی، پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی ایران، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران
  • قاسم محمدی نژاد دانشیار، پژوهشکده فناوری تولیدات گیاهی و گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران
  • مریم درانی نژاد دانشجوی دکتری، عضو انجمن پژوهشگران جوان دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران
Abstract:

مؤثرترین روش جهت بهبود ژنتیکی عملکرد به­عنوان یک صفت چندژنی، استفاده از گزینش غیرمستقیم از طریق صفات دیگر و گزینش هم­زمان بر مبنای شاخص­های گزینش مناسب است. هدف از اجرای این پژوهش، انتخاب لاین­های برتر گندم نان با استفاده از شاخص­های گزینشی تحت شرایط تنش خشکی بود. برای این منظور، 305 لاین خالص گندم حاصل از تلاقی ارقام روشن و فلات به­همراه چهار رقم شاهد شامل روشن، فلات، مهدوی و شاه­پسند در قالب طرح آگمنت در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه شهید باهنر کرمان در سال زراعی 93-1392 مورد ارزیابی قرار گرفتند. به­منظور اعمال تنش خشکی، آبیاری در مرحله ظهور سنبله قطع شد و عملکرد دانه به­همراه برخی صفات زراعی مورد ارزیابی قرار گرفت. از بین صفات اندازه­گیری شده، صفات وزن دانه­های سنبله اصلی، وزن دانه­های تک­بوته، تعداد دانه در بوته، وزن هزار دانه، تعداد سنبله در بوته، وزن سنبله اصلی، طول برگ پرچم، طول سنبله و وزن بوته همبستگی ژنتیکی بالایی با عملکرد دانه داشتند. پاسخ به گزینش مستقیم و همبسته این صفات با عملکرد دانه نیز محاسبه و مشاهده شد که صفات تعداد سنبله در بوته و تعداد دانه در بوته بالاترین کارآیی گزینش را دارند. شاخص­های گزینش مختلف تهیه شده با استفاده از این صفات، همبستگی ژنتیکی بالایی با عملکرد دانه نشان دادند. علاوه بر آن، کارآیی نسبی گزینش و بهره مورد انتظار از شاخص با استفاده از شاخص اسمیت - هیزل نسبت به شاخص پسک - بیکر بیشتر بود. بنابراین، استفاده از شاخص بهینه می­تواند برای انتخاب ژنوتیپ­های مناسب در برنامه­های اصلاحی گندم مؤثر باشد. در نهایت، بر اساس هر شاخص 30 لاین برتر انتخاب و از مقایسه آن­ها هفت لاین امیدبخش برای ارزیابی­های بیشتر جهت قرار گرفتن در فرایند معرفی به زارعین شناسایی شدند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

کاربرد شاخص‌های گزینشی در بهبود عملکرد دانه گندم نان (Triticum aestivum L.) در شرایط تنش خشکی

     To improve a complex characters such as grain yield with low heritability, indirect selection through other characters and selection index based on different effective traits were used. For this purpose, 96 F3 families derived from Roshan and Kavir crossing, together with parents, F1 and F2 progenies were cultivated. In lattice design with 2 replications under drought stress conditions in ...

full text

شناسایی ژنوتیپ‌های متحمل به تنش خشکی در ژنوتیپ های گندم نان (.Triticum aestivum L)

به‌منظور شناسایی ژنوتیپ‌های گندم متحمل به تنش خشکی در گلخانه و مزرعه، 30 ژنوتیپ به‌عنوان فاکتور فرعی به‌صورت کرت‌های خردشده در قالب طرح کاملاً تصادفی و بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در شرایط بدون تنش (آبیاری به‌صورت متداول تا آخر فرایند رشد گیاه صورت گرفت) و تنش خشکی مرحله گلدهی (آبیاری تا مرحله گلدهی به‌صورت متداول و طبیعی انجام گرفت و تنش خشکی بعدازآن مرحله اعمال گردید) در سال 96-1395 در گل...

full text

بهبود ژنتیکی عملکرد ژنوتیپ های گندم نان (Triticum aestivum) در شرایط تنش خشکی

    احمدرضا گل پرور   استادیار گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان     چکیده   برای بازدهی بیشتر در اصلاح ارقام پیشرفته باید صفات مرفولوژیکی را که در افزایش عملکرد دانه مؤثرند شناخت و آنها را بعنوان معیارهای انتخاب مورد استفاده قرار داد . به این منظور مطالعه ای بر روی 567 ژنوتیپ گندم نان صورت گرفت. ژنوتیپ ها همراه با شاهدهای کرج یک و سرداری کشت شدند . طرح ازمایشی مورد اس...

full text

بررسی تبادلات گازی در ژنوتیپ های مختلف گندم (.Triticum aestivum L) در شرایط تنش خشکی

بررسی فاکتورهای روزنه ای و غیر روزنه ای محدود کننده فتوسنتز ممکن است در درک مبانی فیزیولوژیک مقاومت به خشکی موثر باشد. به منظور مطالعه پارامترهای گازی در ژنوتیپ های پیشرفته گندم دیم یک آزمایش مزرعه ای در سال 83-1382 در ایستگاه تحقیقات دیم قاملو در استان کردستان انجام شد. از یک طرح کرت های خرد شده بر پایه بلوک های کامل تصادفی با دو کرت اصلی(شرایط دیم و شرایط آبی)، 20 ژنوتیپ گندم دیم به عنوان کرت...

full text

ارزیابی ژنوتیپ های گندم نان با استفاده از شاخص های تحمل به تنش خشکی

In order to evaluate drought resistance indices, an experiment was carried out in a randomized complete block design in three replications with thirteen bread wheat genotypes and two levels of irrigation, stressed and non stressed, at Dry land Agricultural Research Institute (DARI), Maragheh, in 2009-2010. tolerant on the basis of yield performance in stressed (ys) and non-stressed (yp) environ...

full text

تأثیر تنش خشکی بر شاخص‌های جوانه‌زنی بذور 15 ژنوتیپ پایه مادری گندم نان (Triticum aestivum L.)

خشکی از عمده­ترین خطرات برای تولید موفق محصولات زراعی است. به­منظور ارزیابی خصوصیات جوانه­زنی بذرهای پایه مادری 15 لاین بومی گندم نان، آزمایشی به­صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی در آزمایشگاه تکنولوژی بذر دانشگاه شاهد در سال 1395 اجرا شد. فاکتورهای مورد بررسی شامل بذرهای تولید شده در دو سطح (بدون تنش یا آبیاری نرمال) و اعمال تنش خشکی آخر فصل (قطع آبیاری در مرحله سنبله­دهی) بر گیاه ما...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 7  issue 2

pages  171- 183

publication date 2017-08-23

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023