امکان استدلال اخلاقی در توصیه‌گرایی هیر

مسأله امکان استدلال و توجیه عقلی در اخلاق، به عرصه‌ای برای اختلاف دیدگاه فلسفه‌های اخلاق معاصر بدل شده است. هیر (Hare) برآن است درحالی‌که شهودگرایان مانند مور، راس و پریچاد با بی‌واسطه دانستن شناخت خوب و بد راه را برای استدلال در اخلاق می‌بندند، احساس‌گرایان با محور قرار دادن احساس و عاطفه و تأکید برآزادی در انتخاب عمل همین راه را می‌پیمایند. توصیف‌گرایان و از جمله طبیعت‌گرایان نیز، هرچند با خبری دانستن گفتارهای اخلاقی، امکان استدلال در اخلاق را می‌پذیرند اما بهای آن‌ را با نفی یا محدودکردن آزادی فاعل در انتخاب عمل می‌پردازند. او مدعی است می‌خواهد هم آزادی فاعل را بر منصب پذیرش بنشاند و هم امکان استدلال در اخلاق ‌را تبیین کند. بدین‌سان هیر برای تأمین عقلانیت در اخلاق، به اصل عدم تناقض و سازواری توسل می جوید و فرمان‌های اخلاقی را «توصیه‌هایی تعمیم‌پذیر» معرفی‌ می‌کند. داوری یکسان در وضعیت‌های مشابه، شرط سازواری در اخلاق است که تعمیم‌پذیری و امکان استدلال در آن‌ را در پی دارد. هیر در پی‌آن است با روش تحلیل زبانی نشان ‌دهد که همانند گزاره‌های خبری، میان جمله‌های امری و اخلاقی نیز روابط منطقی استلزام و سازواری برقرار است. از این منظر، شرط موجه‌ بودن داوری‌های یک شخص آن است که با سایر داوری‌های او تناقض نداشته باشد و از همگان در موقعیت‌های مشابه، انتظار یکسانی داشته باشد. هدف این مقاله، تبیین و تحلیل و نقد ساز و کار‌های هیر برای تأمین عقلانیت و امکان استدلال اخلاقی و چالش‌های او با مکاتب رقیب است.